تشخیص هپاتیت
هپاتیت یک اصطلاح کلی به معنای التهاب کبد است. این بیماری میتواند عملکرد کبد را تحت تاثیر قرار دهد و به مرور زمان منجر به بروز عوارضی مانند سیروز و سرطان کبد شود. هپاتیت ممکن است حاد یا مزمن باشد. هپاتیت حاد در مدت کوتاهی بروز میکند، درحالیکه هپاتیت مزمن حداقل 6 ماه طول میکشد.
معمولاً پزشک برای تشخیص هپاتیت به علائم بیمار و نتایج آزمایش خون توجه میکند. گاهی نیز از روشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی و بیوپسی کبد استفاده میشود.
آزمایش هپاتیت شامل آزمایشهای آنتیبادی و آنتیژنها است. همانطور که میدانید سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن عفونت، آنتیبادی تولید میکند. آنتی ژنها هم پروتئینها یا شاخصی روی ویروس یا غیره هستند که باعث بروز واکنش ایمنی میشود.
پزشکان جهت تشخیص و غربالگری افرادی که در معرض خطر هپاتیت B ,A و C قرار دارند، آزمایش هپاتیت تجویز میکنند. در آزمایش هپاتیت A، آزمایش هپاتیت B و آزمایش هپاتیت C باید نمونهگیری خون از فرد بیمار انجام گیرد. آزمایش هپاتیت آمادگی خاصی نمیطلبد و نیازی به انجام ناشتایی هم نیست.
پزشک برای تشخیص بیماری هپاتیت، ابتدا سابقه و پرونده پزشکی فرد را بررسی میکند تا فاکتورهای خطر احتمالی وجود هپاتیت عفونی یا غیرعفونی مشخص شوند. طی معاینه بالینی، پزشک برای بررسی وجود درد و حساسیت، شکم را به آرامی به پایین فشار میدهد تا ببیند کبد بزرگ و متورم شده است یا خیر. اگر رنگ پوست یا چشمهایتان زرد شده باشند، پزشک در طول معاینه بالینی این نکته را ثبت میکند.
بعد از این مرحله اگر مشکوک به هپاتیت باشد انجام آزمایشهای زیر را توصیه میکند.
انواعی از آزمایشهای تشخیص هپاتیت با گرفتن نمونهی خون انجام میشود.
۱. تست عملکرد کبد
در تست عملکرد کبد، از فرد نمونه خون گرفته میشود تا مشخص گردد که کبد بهدرستی کار میکند یا خیر. پنل کبدی یا آزمایش عملکرد کبد شامل آزمایش بیلی روبین، آلبومین، توتال پروتئین، ALT، AST، آلکالین فسفاتاز است.
این آزمایشها به صورت کلی عملکرد کبد را از جنبههای مختلف بررسی میکنند. اگر نتیجه تست کارکرد کبد طبیعی نباشد، یعنی مشکلی در کبد وجود دارد، بهخصوص اگر نشانه و علامتی در معاینه بالینی بیماری کبد مشاهده نشده باشد. سطح بالای آنزیمهای کبد نشان میدهد که کبد تحت فشار است، آسیب دیده یا به درستی فعالیت نمیکند.
علاوه بر این آزمایشها ممکن است پزشک آزمایشهای GGT، LDH، PT و AFP را برای بررسی بیشتر عمکلرد کبد درخواست دهد.
۲. آزمایش پنل هپاتیت (آزمایش خون و سرولوژی(
آزمایشهای پنل هپاتیت از تستهای مختلفی تشکیل شده است که ابتلا به انواع هپاتیت را تشخیص میدهد.
اگر تستهای عملکرد کبد غیرعادی باشند، احتمالاً پزشک انجام تستهای دیگر برای شناسایی منبع مشکل را تجویز میکند. این تستها وجود ویروسهای عامل ایجاد هپاتیت را در خون بررسی میکنند.
این تستها به نام تست پنل هپاتیت حاد یا پنل هپاتیت هم شناخته میشود. پنل هپاتیت مجموعهای از آزمایشهاست که مقدار آنتیژن و آنتیبادی مربوط به هر یک از انواع هپاتیت A,B,C را بررسی میکند. آنتیژن و آنتیبادی میتوانند قبل از بروز علائم بیماری در خون اندازهگیری شوند.
آزمایش هپاتیت A
بخشی از پانل حاد هپاتیت ویروسی است که وجود هپاتیت A را بررسی میکند. این تست به دنبال آنتیبادی IgM ضد HAV است. این آنتیبادی هنگام بروز علائم قابل تشخیص است و حدود سه تا شش ماه قابل تشخیص باقی بماند.
آزمایش هپاتیت B
آزمایش هپاتیت B در پنل هپاتیت ویروسی حاد شامل آزمایشهایی است که آنتیژنهای سطحی هپاتیت B و آنتیبادیهای هسته IgM هپاتیت B را شناسایی میکند. آنتیژنهای سطحی هپاتیت B در عرض ۱ تا ۱۰ هفته پس از قرار گرفتن در معرض علائم و قبل از بروز علائم قابل تشخیص هستند.
در بیمارانی که از عفونت حاد بهبود می یابند تا ۴ تا ۶ ماه قابل تشخیص هستند. پس از ناپدید شدن آنتیژنهای سطحی هپاتیت B، آنتیبادیهای IgM هپاتیت B تا دو سال پس از عفونت حاد و در هنگام بروز هپاتیت مزمن B قابل تشخیص هستند.
آزمایش هپاتیت C
بهعنوان بخشی از یک پانل حاد هپاتیت ویروسی، آزمایش هپاتیت C به دنبال بررسی وجود آنتیبادیهای ویروس هپاتیت C در خون است. آنتیبادیهای هپاتیت C اغلب ۴ تا ۱۰ هفته پس از آلوده شدن بیمار به این ویروس قابل تشخیص هستند.
در برخی موارد، نتایج مثبت در این آزمایش ممکن است با آزمایشهایی به نام آزمایش RNA هپاتیت C انجام شود که میزان مواد ژنتیکی ویروس هپاتیت C را با روش pcr اندازهگیری میکند.
. در بعضی موارد آنتیبادیهای اتوایمیون یا خود ایمنی بررسی میشود. این آزمایشها عبارتاند از
ANA, ASMA, anti-LKM
۳. سونوگرافی شکمی
سونوگرافی شکمی با استفاده از امواج فراصوت از اندامهای درون شکم عکسبرداری میکند. به این ترتیب پزشک قادر است تصویر دقیق و نزدیکی از کبد و اندامهای اطرافش را ببیند. در سونوگرافی موارد زیر نشان مشخص میشوند:
مایعات شکمی
آسیب کبدی یا بزرگ شدن کبد
تومورهای کبدی
ناهنجاری کیسه صفرا.
گاهی لوزالعمده هم در تصاویر سونوگرافی دیده میشود. آزمایش سونوگرافی میتواند در شناسایی علت عملکرد نادرست کبد مؤثر باشد.
۴. بیوپسی کبد
بیوپسی کبد، یک شیوه تهاجمی است که در آن پزشک از بافت کبد نمونهبرداری میکند. نمونهبرداری کبد با استفاده از سوزن و بدون نیاز به جراحی انجام میشود. معمولاً پزشک حین نمونهبرداری بیوپسی از سونوگرافی برای مشخص کردن مسیر سوزن بیوپسی استفاده میکند.
با استفاده از بیوپسی، میزان تأثیر عفونت یا التهاب روی کبد بررسی و مشخص میشود. همچنین از سایر قسمتهای کبد که بهنظر غیرعادی هستند هم میتوان نمونهبرداری کرد.
تفسیر نتایج آزمایش هپاتیت
اگر نتیجه آزمایش هپاتیت منفی باشد، یعنی بیمار عفونت هپاتیتی ندارد. اما مثبت بودن جواب آزمایش یعنی فرد به عفونت هپاتیت A، هپاتیت B یا هپاتیت C مبتلا است. از این رو باید با تجویز و مشورت پزشک، آزمایشهای بیشتری برای تشخیص و درمان انجام شود.
برخی از نتایج مندرج در آزمایش هپاتیت بدینگونه هستند:
۱. تفسیر آزمایش هپاتیت A
برای بررسی این امر که بیماری هپاتیت ناشی از ویروس هپاتیت A می باشد یا خیر، آزمایش هپاتیت آ درخواست می شود. این آزمایش دنبال آنتی بادی های خاصی میگردد.
آنتی بادی موادی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به مواد خارجی از جمله ویروس هپاتیت A تولید می شود.
Post contents [Show]
- آزمایش هپاتیت A دو نوع آنتی بادی را بررسی میکند: آنتی بادی ایمونوگلوبولین M هپاتیت A و آنتی بادی ایمونوگلوبولین G هپاتیت A.
- آزمایش آنتی بادی ایمونوگلوبولین M هپاتیت آ (anti-HAV-IgM):
- آزمایش آنتی بادی ایمونوگلوبولین G هپاتیت آ (anti-HAV-IgG):
- آزمایش آنتی بادی کلی
- ساختار ویروس هپاتیت B
- آنتیبادی سطحی هپاتیت B (anti-HBs): وجود anti-HBs بهطورکلی بهعنوان نشاندهنده بهبودی و مصونیت از عفونت ویروس هپاتیت B تفسیر میشود. anti-HBs همچنین در فردی که با موفقیت با واکسن هپاتیت B واکسینه شده است ایجاد میشود. در میان پاسخدهندگان به واکسن که یک سری واکسن را تکمیل کردهاند، سطح anti-HBs میتواند بهمرورزمان کاهش یابد، بااینحال اکثریت آنها هنوز مصون هستند و در مواجهه با HBV پاسخ نشان میدهند.
- آنتیژن و آنتیبادی هسته(Core antigen and antibody)
- آنتیژن و آنتیبادی پوششی
- DNA ویروس هپاتیت B (HBV-DNA)
آزمایش هپاتیت A دو نوع آنتی بادی را بررسی میکند: آنتی بادی ایمونوگلوبولین M هپاتیت A و آنتی بادی ایمونوگلوبولین G هپاتیت A.
آزمایش آنتی بادی ایمونوگلوبولین M هپاتیت آ (anti-HAV-IgM):
هنگامی که فرد برای اولین بار به ویروس هپاتیت A مبتلا می شود بدن آنتی بادی های anti-HAV-IgM تولید می کند. این آنتی بادی ها معمولا از دو هفته بعد از آغاز علائم تا حدود 6 ماه بعد در بدن قابل شناسایی می باشند.
آزمایش آنتی بادی ایمونوگلوبولین G هپاتیت آ (anti-HAV-IgG):
این آزمایش آنتی بادی IgG را که بعدها در طول بیماری ایجاد می شود مورد شناسایی قرار می دهد. آنتی بادی IgG در برابر عفونت های آتی به هپاتیت A ایمنی ایجاد می کند. این آنتی بادی تا آخر عمر در بدن قابل شناسایی هستند. از این آزمایش برای بررسی ابتلای قبلی به ویروس هپاتیت A و در بعضی موارد برای بررسی ایمنی ناشی از عفونت های قبلی یا واکسیناسیون مورد استفاده قرار میگیرد.
آزمایش آنتی بادی کلی
این آزمایش هر دو آنتی بادی IgG و IgM را مورد بررسی قرار می دهد. به همین علت می تواند هم ابتلا به عفونت جدید و هم عفونت پیشین به ویروس هپاتیت A را شناسایی کند.
آزمایش خون بررسی آنتی بادی ها، آزمایش استاندارد و طلائی عفونت هپاتیت آ می باشد. با این حال آزمایش دیگری نیز وجود دارد که به دنبال مواد ژنتیکی ویروس هپاتیت A می گردد. این مدل آزمایش که آزمایش تکثیر نوکلئیک اسید (NAAT) نام دارد، میتواند ردپای (نشانه های) ویروس هپاتیت A را در مدفوع، خون، مایعات بدن و بافت کبدی بیمار شناسایی کند.
در بسیاری از موارد، آزمایش مخصوص هپاتیت آ به همراه یا بعد از آزمایشات خونی بررسی کننده عملکرد کبد، انجام می شود. آزمایشات بررسی کننده عملکرد کبد می تواند شامل پنل گسترده ای از آزمایشات باشد که به آن پنل کبد می گویند. مقادیر مذکور در پنل کبدی میتواند اطلاعاتی در مورد عملکرد کبد و التهاب کبد در اختیار قرار دهد. این تست ها قادر هستند وجود هپاتیت ویروسی را تشخیص دهند ولی نمیتوانند نوع ویروس را تعیین کنند. به همین دلیل است که آزمایش آنتی بادی مورد درخواست قرار میگیرد تا علت بروز بیماری تایید گردد و نوع ویروس انتقال دهنده مشخص شود.
۲. تفسیر آزمایش هپاتیت B
ساختار ویروس هپاتیت B
ساختار ویروس هپاتیت B
آزمایشات اولیه برای تشخیص هپاتیت B آنتیبادی و آنتیژن مربوط به HBV را اندازه گیری میکند.
این آزمایشها انواع مختلفی دارند که شامل موارد زیر است:
آنتیژن سطحی هپاتیت B یا HBsAg : در ساختار ویروس هپاتیت B، پروتئینی روی سطح ویروس وجود دارد که میتواند در سطوح بالای سرم در هنگام عفونت حاد یا مزمن ویروس هپاتیت B شناسایی شود. وجود HBsAg نشان میدهد که فرد مبتلا است، به جز زمانی که ممکن است در عرض ۳۰ روز پس از دوز واکسن هپاتیت B (HepB) به طور موقت مثبت شود. بدن معمولاً بهعنوان بخشی از پاسخ ایمنی طبیعی به عفونت، آنتیبادیهایی علیه HBsAg تولید میکند. HBsAg آنتی ژنی است که برای ساخت واکسن HepB استفاده میشود.
HBsAg اولین نشانگر سرمی است که پس از عفونت اولیه تشخیص داده میشود. در حالی که اولین آنتی ژنی است که ظاهر میشود، مهم است که توجه داشته باشید، بین اولین مواجهه با HBV و تشخیص HBsAg در سرم، یک دوره زمانی تا ۲۰۰ روز (به طور متوسط ۷۵ روز) وجود دارد.
تغییر سطح سرمی HBsAg تولید آنتیبادی علیهHBsAg (anti-HBs) است که نشاندهنده پاکسازی HBsAg و رفع عفونت است. وجود HBsAg همیشه به معنای عفونت فعال است، درحالیکه تداوم HBsAg برای بیش از شش ماه نشاندهنده عفونت مزمن است.
آنتیبادی سطحی هپاتیت B (anti-HBs): وجود anti-HBs بهطورکلی بهعنوان نشاندهنده بهبودی و مصونیت از عفونت ویروس هپاتیت B تفسیر میشود. anti-HBs همچنین در فردی که با موفقیت با واکسن هپاتیت B واکسینه شده است ایجاد میشود. در میان پاسخدهندگان به واکسن که یک سری واکسن را تکمیل کردهاند، سطح anti-HBs میتواند بهمرورزمان کاهش یابد، بااینحال اکثریت آنها هنوز مصون هستند و در مواجهه با HBV پاسخ نشان میدهند.
anti-HBs آنتیبادی است که توسط میزبان در پاسخ به HBsAg تولید میشود. وجود anti-HBs بدون HBsAg دو سناریو ممکن را نشان میدهد: یا عفونت قبلی و رفع شده یا واکسیناسیون علیه ویروس هپاتیت B – تمایز بین این دو سناریو با آزمایشهای سرولوژیکی بیشتر امکانپذیر است anti-HBs مادامالعمر در سرم باقی میماند و نشاندهنده مصونیت نسبت به HBV است.
آنتیژن و آنتیبادی هسته(Core antigen and antibody)
آنتیژن هسته هپاتیت B (HBcAg)
آنتیژن هسته هپاتیت B (HBcAg)بخشی از نوکلئوکپسید در HBV است. به طور معمول در عمل بالینی اندازهگیری نمیشود. بااینحال، بدن یک آنتیبادی متناظر با این آنتیژن به نام آنتیبادی هسته هپاتیت B (Anti-HBc)تولید میکند که از نظر بالینی مرتبط است.
آنتیبادی کل آنتیژن هسته هپاتیت B (Anti-HBc):
این انتی بادی در شروع علائم در هپاتیت B حاد ظاهر میشود، معیاری برای IgM و IgG است و مادامالعمر باقی میماند. وجود آنتی HBc کل نشاندهنده عفونت قبلی یا مداوم با ویروس هپاتیت B در یک بازه زمانی نامشخص است. افرادی که نسبت به هپاتیت B از واکسن مصونیت دارند، آنتی HBc ایجاد نمیکنند.
Anti-HBc آنتیبادی تولید شده توسط میزبان در پاسخ به HBcAg است. بسته به اینکه کدام نوع ایمونوگلوبولین وجود دارد، بازه زمانی پس از عفونت را نشان میدهد. وجود IgM ضد HBc نشاندهنده عفونت اخیر در شش ماه گذشته است. بنابراین، anti-HBc در بیماران با عفونت برطرف شده و آنهایی که عفونت مزمن دارند دیده میشود.
در شکل نیز نشاندادهشده است که(Anti-HBc) IgM به طور حاد بالا میرود و کاهش مییابد، درحالیکه آنتی HBc کل افزایش مییابد و به دلیل تولید IgG غالب میشود.
آنتیبادی IgM به آنتیژن هسته هپاتیت B (IgM anti-HBc):
مثبتبودن عفونت اخیر با ویروس هپاتیت B را نشان میدهد <6) ماه). وجود آن نشاندهنده عفونت حاد است. IgM anti-HBc فقط زمانی باید تجویز شود که عفونت حاد HBV نگران کننده باشد.
آنتیژن و آنتیبادی پوششی
آنتیژن پوششی هپاتیت B (HBeAg)
آنتیژن پوششی هپاتیت B (HBeAg) بین هسته و پوشش لیپیدی در HBV یافت میشود و در عفونت حاد و مزمن وجود دارد. وجود HBeAg در سرم نشاندهنده تکثیر ویروسی فعال و خطر بالاتر انتقال است؛ بنابراین میتوان از HBeAg برای تمایز بین عفونت مزمن فعال و عفونت مزمن غیرفعال استفاده کرد.
آنتیبادی پوششی هپاتیت B
تغییر سطح سرمی HBeAg ایجاد آنتیبادی علیه HBeAg (Anti-HBe) است. این نشاندهنده گذار از بیماری فعال به حالت «ناقل» غیرفعال است. Anti-HBe برای تمام عمر در سرم باقی میماند و نشاندهنده ایمنی اکتسابی و طبیعی است (فقط مصونیت از عفونت قبل).
DNA ویروس هپاتیت B (HBV-DNA)
در بیمارانی که نشانگرهای سرولوژیکی نشاندهنده عفونت دارند، تعیین کمیت HBV-DNA اغلب انجام میشود. بار ویروسی بالای HBV-DNA با افزایش خطر پیشرفت به سیروز و کارسینوم کبدی (HCC) همراه است. در بیماران مبتلا به عفونت مزمن فعال، بار ویروسی HBV-DNA بالاتری انتظار میرود.
توضیحات |
تفسیر |
تست و نتیجه |
ارتباط با مراقبت از هپاتیت B |
عفونت حاد |
HBsAg—Positive |
ارتباط با مراقبت از هپاتیت B |
عفونت مزمن |
HBsAg — Positive |
مشاوره در مورد خطر فعالشدن مجدد عفونت HBV |
عفونت برطرف شده است. |
HBsAg — Negative |
اگر مستنداتی مبنی بر واکسیناسیون کامل وجود ندارد، سری واکسن را طبق توصیههای ACIP کامل کنید. |
مصونیت از دریافت واکسیناسیون قبلی (در صورت مستند بودن سری کامل) اگر مستنداتی مبنی بر واکسیناسیون کامل وجود ندارد، سری واکسن را طبق توصیههای ACIP کامل کنید. |
HBsAg — Negative |
فقط آنتیبادی اصلی مثبت است. تفاسیر احتمالی و اقدامات مربوطه را ببینید: |
HBsAg — Negative |
|
مشاوره در مورد خطر فعالشدن مجدد عفونت HBV |
رفع عفونت در جایی که سطح آنتی HBs کاهشیافته است |
|
ارتباط با مراقبت از هپاتیت B |
عفونت پنهان |
|
هیچ اقدامی نیاز ندارد. |
انتقال غیرفعال آنتی HBc به نوزاد متولد شده از والدین حاملگی HBsAg مثبت |
|
پیشنهاد واکسن HepB |
مثبت کاذب، بنابراین بیمار مستعد است. |
|
ارتباط با مراقبت از هپاتیت B |
یکسویه جهشیافته HBsAg که با روش آزمایشگاهی قابلتشخیص نیست |
|
واکسن HepB را طبق توصیههای ACIP ارائه دهید |
مستعد، هرگز آلوده نشده است (اگر هیچ مدرکی مبنی بر تکمیل سری واکسن HepB وجود نداشته باشد) |
HBsAg — Negative |
- IgM anti-HBc همچنین ممکن است در افراد مبتلا به عفونت مزمن در طول فعالشدن مجدد عفونت شدید HBV مثبت باشد.
- اگر غلظت anti-HBs بعد از تکمیل سری واکسن بیش از ۱۰ mIU/mL باشد، ایمنی داشته باشید.
- غلظت Anti-HBs ممکن است به مرور زمان در میان پاسخ دهندگان به واکسن کاهش یابد. افرادی که دارای یک سری واکسن های مستند و کامل هستند، معمولاً نیازی به واکسیناسیون مجدد ندارند، به جز برای جمعیت های خاص مانند بیماران تحت همودیالیز یا پرسنل مراقبت های بهداشتی.
تفسیر تمام آزمایشهای سرولوژیکی هپاتیت B
۳. تفسیر آزمایش هپاتیت C
آزمایش آنتیبادی هپاتیت C وجود آنتیبادی علیه ویروس هپاتیت C را بررسی میکند. اگر آنتیبادی در بدن وجود داشته باشد، به این معنی است که فرد در مقطعی به ویروس آلوده شده است. بااینحال، همیشه به این معنی نیست که آنها هنوز ویروس را دارند.
پس از انجام آزمایش آنتیبادی HVC با دو تفسیر نتایج آزمایش هپاتیت روبرو هستیم.
نتیجه منفی
نتیجه آزمایش غیر واکنشی یا منفی (A non-reactive or negative) به این معنی است که فرد مبتلا به ویروس نیست. استثنا این است که فردی اخیراً با ویروس تماس داشته باشد، مثلاً از طریق خونآلوده. اگر اینطور باشد، باید آزمایش دیگری انجام دهند.
نتیجه مثبت
نتیجه آزمایش واکنشی یا مثبت (A reactive or positive) به این معنی است که فرد در مقطعی به ویروس مبتلا شده است؛ اما به این معنی نیست که هنوز آن را دارد. برای بررسی اینکه آیا ویروس هنوز در بدن فعال است و آیا نیاز به درمان است، آزمایشهای بیشتری موردنیاز است.
البته هنگامی که فرد مبتلا به هپاتیت C تشخیص داده میشود، باید یک سری آزمایشهای مختلف را انجام دهد تا با تفسیر نتایج آزمایش هپاتیت شیوه تاثیر این ویروس بر بدن بیمار مشخص گردد.
فرد مبتلا به هپاتیت C در طول درمان به آزمایشهای منظم نیاز دارد تا ببیند دارو چقدر خوب عمل میکند. حفظ سلامتی، خواب کافی و پرهیز از مواد مخدر و الکل میتواند به درمان کمک کند.
سایر آزمایشهای هپاتیت C
پس از اینکه یک فرد یک نتیجه واکنشی یا مثبت از آزمایش آنتیبادی هپاتیت C دریافت کرد، باید دو آزمایش پیگیری انجام دهد.
اولین آزمایش بررسی میکند که آیا فرد هنوز ویروس را دارد یا خیر. دیگری میزان ویروس را در خون اندازهگیری میکند.
اولین قدم آزمایش کیفی RNA هپاتیت C است که به آن تست PCR نیز میگویند. نتیجه مثبت به این معنی است که فرد مبتلا به ویروس هپاتیت C است. نتیجه منفی به این معنی است که بدن بدون درمان ویروس را پاککرده است.
آزمایش دوم آزمایش کمی RNA هپاتیت C است. نتیجه این تست بهجای مثبت یا منفی بهصورت عدد داده میشود. این به این دلیل است که این آزمایش میزان ویروس را در بدن قبل، در طول و بعد از درمان مقایسه میکند.
عدد داده شده در نتیجه این آزمایش بهعنوان بار ویروسی شناخته میشود. هر چه میزان ویروس هپاتیت C در خون کمتر باشد، شانس بیشتری برای حذف ویروس از بدن خود دارد.
پس از تشخیص ویروس هپاتیت C، آزمایشهای دیگری ممکن است موردنیاز باشد:
آزمایش هپاتیت A و B اگر فردی قبلاً در معرض این اشکال ویروس قرار نگرفته باشد، میتواند برای محافظت در برابر آن واکسن بزند.
آزمایش برای یافتن نوع هپاتیت C فردی. سه گونه رایج در ایالات متحده وجود دارد و درمان برای هر یککمی متفاوت است که بهعنوان آزمایش ژنوتیپ هپاتیت C شناخته میشود.
تستهای عملکرد کبد این موارد را بررسی میکنند که کبد چقدر ملتهب یا آسیبدیده است.
تستهای تصویربرداری گرفتن عکس از کبد میتواند نشان دهد که آیا فرد مبتلا به سرطان کبد است یا خیر.
تفسیر نتایج آزمایشها برای عفونت ویروس هپاتیت C (HCV) در جدول زیر مشاهده میگردد.
تفسیر نتایج تست هپاتیت سی
نتیجه آزمون |
تفسیر |
اقدامات بعدی |
HCV antibody nonreactive |
هیچ آنتیبادی HCV شناسایی نشد |
نمونه را میتوان بهعنوان غیر واکنشی برای آنتیبادی HCV گزارش کرد. لازم به اقدامی بیش از این نیست. اگر در معرض فرد مشکوک قرار گرفتید، HCV RNA را آزمایش کنید.* |
HCV antibody reactive |
عفونت احتمالی HCV |
یک نتیجه واکنشی مکرر که با عفونت فعلی HCV سازگار است، یا عفونت قبلی HCV که برطرف شده است، یا مثبت کاذب بیولوژیکی برای آنتیبادی HCV. آزمایش HCV RNA برای شناسایی عفونت فعلی. |
HCV antibody reactive, HCV RNA detected |
عفونت فعلی HCV |
به فرد آزمایش شده مشاوره مناسب ارائه دهید. ** |
HCV antibody reactive, HCV RNA not detected |
عفونت فعلی HCV وجود ندارد. |
در بیشتر موارد نیازی به اقدام بیشتر نیست. اگر تمایز بین مثبتبودن واقعی و مثبت کاذب بیولوژیکی برای آنتیبادی HCV موردنظر است، و اگر نمونه به طور مکرر در آزمایش اولیه واکنش نشان داد، با یک روش دیگر آنتیبادی HCV آزمایش کنید.*** در شرایط خاص، آزمایش HCV RNA و مشاوره مناسب را پیگیری کنید. |
* اگر آزمایش RNA HCV امکانپذیر نیست و فرد آزمایش شده دچار نقص ایمنی نیست، آزمایشهای بعدی را برای آنتیبادی HCV انجام دهید تا تبدیل سرمی را نشان دهید. اگر فرد مورد آزمایش دچار نقص ایمنی است، آزمایش HCV RNA را در نظر بگیرید.
** قبل از شروع درمان ضدویروسی، آزمایش مجدد HCV RNA در نمونه خون بعدی برای تأیید مثبتبودن HCV RNA توصیه میشود.
*** اگر فرد مورد آزمایش مشکوک بهقرار گرفتن در معرض HCV در ۶ ماه گذشته باشد یا شواهد بالینی بیماری HCV داشته باشد یا در مورد نگهداری نمونه آزمایش نگرانی وجود داشته باشد.
نشانگرهای آزمایشگاهی عفونت HCV
آزمایشهای آنتیبادی ویروس هپاتیت C (HCV) در حال حاضر یک دوره زمانی از قرارگرفتن در معرض HCV تا تشخیص آنتیبادی تقریباً ۱۱-۸ هفته دارند.
تستهای تکثیر اسیدنوکلئیک (NAT) میتوانند RNA HCV را تقریباً ۱-۲ هفته پس از قرار گرفتن در معرض تشخیص دهند.
این بدان معنی است که در هشت هفته اول پس از قرارگرفتن در معرض HCV، آزمایشهای آنتیبادی HCV ممکن است قادر به تشخیص آنتیبادیهای HCV نباشند، و برای ۱-۲ هفته اول پس از قرار گرفتن در معرض HCV، NATs ممکن است قادر به تشخیص HCV RNA نباشد.
آزمایش ژنوتیپ: حداقل شش نوع هپاتیت C وجود دارد که به آنها سویه یا ژنوتیپ هم گفته میشود. درمان هپاتیت C به سویه ویروس بستگی دارد؛ بنابراین آزمایش ژنوتیپ برای هدایت درمان در بیماران مبتلا به عفونت HCV انجام میشود.
بهترین زمان برای آزمایش هپاتیت
در صورت مواجه با هر یک از موارد زیر بهتر است سریعتر برای انجام آزمایش هپاتیت اقدام کنید:
اگر در کبد خود احساس ناراحتی میکنید.
اگر همسر یا شریک جنسیتان مبتلا به هپاتیت است.
جریان طبیعی خون شما از حالت عادی خارج شده است.
بدنتان دچار عفونت میشود.
احساس خستگی دائمی دارید.
اشتهای شما بیدلیل کاهش یافته است.
رنگ پوستتان زرد شده است.
احساس خارش شدید.
شایان ذکر است که موارد بالا می توانند نشانههای ابتلا به هپاتیت باشند و تنها پس از انجام آزمایش هپاتیت و مشاهده نتیجه آزمایش میتوانید از ابتلا به انواع هپاتیت مطمئن شوید. با بروز هرکدام از این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید و آزمایش هپاتیت را انجام دهید.
کلام آخر
از آنجایی که آزمایش هپاتیت یکی از آزمایشهای تخصصی است و نیاز به دقت زیادی دارد، شما می توانید به آزمایشگاه تخصصی راز مراجعه فرمایید. این مرکز به عنوان یکی از بهترین آزمایشگاههای شیراز شناخته شده است که آزمایش در منزل را نیز انجام میدهد. در واقع ما میتوانیم آزمایش هپاتیت را در محل کار یا خانه شما انجام دهیم. کافی است با ما تماس بگیرید تا کارشناسان ما به منزل شما مراجعه کنند و سپس نتیجه توسط پزشکان متخصص تفسیر خواهد شد.
تهیه کننده :
مرضیه آزاد ، کارشناس ارشد ایمنی شناسی پزشکی -واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی راز
زیرنظر :
دکتر عزت اله اسدی ، متخصص پاتولوژی بالینی و تشریحی- آزمایشگاه راز