این تست برای بررسی ذخیره هورمون رشد در آدنو هیپوفیز و تشخیص کمبود هورمون رشد (Growth Hormone Deficiency= GHD) مورد استفاده قرار می گیرد. شایعترین علامت این بیماری در بچه ها کاهش سرعت رشد قد به ازای 5 سانت در هر سال نسبت به منحنی رشد طبیعی و افزایش چربی دور کمر و صورت می باشد و در بزرگسالان کاهش انرژی و توده عضلانی می باشد. تست های تحریک کننده هورمون رشد به دو دسته تقسیم بندی می شود: فیزیولوژیک (مثل ورزش و خواب که باعث افزایش ترشح هورمون رشد شده) و فارماکولوژیک (با استفاده از ترکیبات دارویی مثل آرژنین، گلوکاگون، انسولین و کلونیدین). بدلیل ماهیت ترشح ضربانی هورمون رشد باید برای افتراق وضعیت نرمال ترشح هورمون رشد از GHD از یک ترکیب تحریک کننده فارماکولوژیک یا فیزیولوژیک مثل انسولین، گلوکاگون، آرژنین یا کلونیدین برای این منظور استفاده می کند. کلونیدین (آلفا – 2 – آدرنرژیک آگونیست) به عنوان یک ترکیب تحریک کننده آدنوهیپوفیز (از طریق تحریک GHRH آندوژنز) باعث افزایش ترشح هورمون رشد در حالت نرمال می شود. بعنوان یک تست غربالگری جهت بررسی ترشح هورمون رشد عمل می کند. کلونیدین در معده جذب شده و از طریق سیستم گردش خون به مغز رسیده و طی 60-30 دقیقه بعد از خوردن کلونیدین اثر تحریکی آن برای ترشح هورمون رشد شروع شده و طی 4-2 ساعت به پیک اثر آن برسد. یک افزایش با شیب تندی (steep rise) در فاصله بین 60 الی 90 دقیقه بعد از خوردن کلونیدین دیده می شود.
چگونگی مراحل تست
بهتر است بین ساعت 6 تا 8 صبح یک نمونه ناشتا از بیمار برای اندازه گیری میزان پایه هورمون رشد گرفته شود. سپس یک فرص کلونیدین (با دوز 0.15 mg/m2در حدود 200 میکروگرم) به بیمار داده با یک لیوان آب بیاشامد و پس از نوشیدن آن زمان را یادداشت کرده و سپس 30، 60، 90 و 120 دقیقه بعد از بیمار خونگیری شود. سپس روی تمام نمونه ها آزمایش GH و قند خون انجام می شود.
از آنجائیکه کلونیدین باعث افت فشار خون، سرگیجه (dizziness) و خواب آلودگی (drowsy) می شود و معمولأ بعد از یک ساعت به حد نرمال خودش می رسد. گاهی اوقات بچه ها تا پایان روز احساس عدم تعادل داشته باشند. بنابرای از ورزش کردن و رانندگی تا پایان آنروز خودداری کرده. کاهش فشار خون در بیماران مبتلا به کم کاری آدنوهیپوفیز بیشتر از افراد نرمال است. کلونیدین باعث افزایش جزیی قند خون در افراد نرمال و کاهش جزیی قند خون در افراد مبتلا به کم کاری آدنوهیپوفیز می شود.
نتیجه نرمال به صورت افزایش هورمون رشد (به حدود 7 برابر میزان پایه طی 4-2 ساعت بعد از مصرف کلونیدین) نشان داده می شود. هر چند در بچه ها طی واکنش به هیپوگلیسمی می تواند سبب افزایش هورمون رشد شود.
عدم تغییر سطح هورمون رشد نسبت به سطح پایه طی مراحل آزمایش می تواند غیر طبیعی محسوب شده و نشانه کم کاری آدنوهیپوفیز (hypopituitarism) می باشد. باید یک تست تأییدی قبل از شروع درمان با هورمون رشد انجام شود.
