پروتئین S-100 گروهی از پروتئین های متصل شونده به کلسیم است که اغلب به عنوان مارکر در برخی تست های آزمایشگاهی از جمله ایمونوهیستوشیمی و آزمایش خون استفاده می شود. پروتئین S-100 در بافت های مختلف از جمله سلول های عصبی، ملانوسیت ها و انواع خاصی از سلول های گلیال یافت می شود.
آزمایش پروتئین S-100 دارای اهمیت بالینی در زمینه های مختلف پزشکی است و نتایج آن می تواند اطلاعات ارزشمندی را برای تشخیص، پیش آگهی و نظارت بر شرایط خاص ارائه دهد. در اینجا برخی از کاربردهای کلیدی بالینی و اهمیت آزمایش پروتئین S-100 آورده شده است:
- بیومارکر برای آسیب مغزی: S100B، عضو خاصی از خانواده S-100، اغلب به عنوان بیومارکر برای آسیب مغزی، به ویژه آسیب تروماتیک مغزی (TBI) و سکته مغزی استفاده می شود. افزایش سطح S100B در خون یا مایع مغزی نخاعی ممکن است نشان دهنده آسیب عصبی باشد.
- تشخیص و پیش آگهی ملانوما: پروتئین های S100، به ویژه S100B، به عنوان نشانگر ملانوما استفاده می شوند. سطوح بالا در خون ممکن است نشان دهنده وجود ملانوم باشد و می تواند در تشخیص و نظارت بر پاسخ درمانی مفید باشد.
- تشخیص و پیش آگهی سرطان سینه: پروتئین های S100A1، S100A2 و سایر پروتئین های S-100 به عنوان نشانگرهای زیستی بالقوه در سرطان پستان، به تشخیص و پیش بینی پیشرفت بیماری کمک می کنند.
- اختلالات قلبی: S100A1 در عضله قلب بیان می شود و سطوح آن ممکن است برای ارزیابی عملکرد قلب اندازه گیری شود. تغییرات در سطح S100A1 با بیماری های قلبی مانند نارسایی قلبی مرتبط است.
- نشانگر مایع سینوویال (آرتریت روماتوئید): S100A12 در آرتریت روماتوئید مطالعه شده است و سطوح بالا در مایع سینوویال ممکن است نشان دهنده التهاب در مفاصل باشد.
- شرایط التهابی (سپسیس): افزایش سطح S100A8/A9 (کالپروتکتین) با سپسیس و شرایط التهابی مرتبط است. می توان از آن به عنوان نشانگر التهاب سیستمیک استفاده کرد.
- بیماری آلزایمر: S100B در زمینه بیماری های عصبی از جمله بیماری آلزایمر مورد بررسی قرار گرفته است. نقش آن در محافظت عصبی و التهاب عصبی در درک این شرایط مورد توجه است.
- اختلالات استخوان و مفاصل: S100A4 در اختلالات استخوان و مفاصل مورد مطالعه قرار گرفته است و بیان آن ممکن است با استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید مرتبط باشد.
