آنالیز مایع منی، یک تست آزمایشگاهی است که تعداد، تحرک، مورفولوژی و موارد دیگر اسپرم را ارزیابی می کند. این می تواند یک آزمایش باروری در مردان باشد یا تایید کند که وازکتومی موفقیت آمیز بوده است یا خیر. مایع منی ماده پیچیده ای است، که توسط اندام های تناسلی مردانه ایجاد می شود. این مایع بیشتر از آب، پلاسما و مخاط (یک ماده روان کننده) ساخته شده است.مایع منی حاوی اسید سیتریک، اسیدهای آمینه آزاد، فروکتوز، آنزیم ها، فسفوریل کولین، پروستاگلاندین، پتاسیم و روی است.
آنالیز مایع منی شامل موارد زیر می شود:
- حجم مایع منی
- ویسکوزیته – قوام یا ضخامت مایع منی
- تعداد اسپرم – تعداد کل اسپرم
- غلظت اسپرم (تراکم) – تعداد اسپرم در هر حجم مایع منی
- تحرک اسپرم – درصد قادر به حرکت و همچنین قدرت و مستقیم حرکت اسپرم
- تعداد یا درصد اسپرم های طبیعی و غیر طبیعی (معیب) از نظر اندازه و شکل (مورفولوژی)
- انعقاد و مایع سازی – چقدر سریع مایع منی از قوام غلیظ به مایع تبدیل می شود
- فروکتوز – قند موجود در مایع منی که به اسپرم انرژی می دهد
- pH – اسیدیته را اندازه گیری می کند
- تعداد اسپرم نابالغ
- تعداد گلبول های سفید (سلول هایی که نشان دهنده عفونت هستند)
آزمایش بیوشیمیایی اسپرم شامل اندازه گیری روی، اسید سیتریک، گلوکوزیداز و سنجش اتصال هیالورونان (HBA) است. HBA بر اساس توانایی اسپرم بالغ، برای اتصال به هیالورونان، موکوپلی ساکارید اصلی ماتریکس تخمک و جزء مایع فولیکولی انسان است. ظرفیت اتصال هیالورونان در اواخر فرآیند بلوغ اسپرم به دست می آید.
اسپرم های نابالغ فاقد این توانایی هستند. بنابراین سطح پایین اتصال اسپرم به هیالورونان نشان می دهد که نسبت کمی از اسپرم بالغ در نمونه وجود دارد. مشابه روش سنجش نفوذ اسپرم، پیشنهاد شده است که سنجش HBA ممکن است برای تعیین نیاز به روش تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی به عنوان بخشی از تکنیک کمک باروری استفاده شود.
