آیا می دانستید که قلب شما به اندازه مشت شما و قوی ترین ماهیچه بدن شما است؟

حدود سه هفته بعد از بارداری قلب شروع به تپش می کند. اگر شما 70  سال زندگی کنید، دو و نیم میلیارد بار می تپد . با این حال، اگرچه قلب ماهیچه ای  بسیار قوی است، اما می تواند در برابر عوامل خطر معمول مانند سیگار کشیدن، دیابت، کلسترول، خوردن یک رژیم غذایی ناسالم یا زندگی با فشار خون بالا آسیب پذیر شود.

روز جهانی قلب که در 29 سپتامبر هر سال برگزار می شود، ابتکاری توسط فدراسیون جهانی قلب (WHF)  برای توجه به اهمیت سلامت قلب در سراسر جهان است. این روز به عنوان یادآوری بارجهانی فزاینده بیماری قلبی و سکته است و هدف آن توانمندسازی افراد و جوامع برای کنترل سلامت قلب خود است.

بیماری های قلبی عروقی یا(Cardio Vascular Disease) CVD  قاتل شماره یک جهان است که سالانه باعث بیش از 20.5 میلیون مرگ می شود.

CVD طیفی از شرایطی را توصیف می کند که بر قلب یا رگ های خونی (وریدها و شریان ها) تأثیر می گذارد.  شامل:

• بیماری عروق خونی، مانند بیماری عروق کرونر.
• ضربان قلب نامنظم( آریتمی).
• بیماری‌های مادرزادی قلب.
• بیماری عضله قلب.
• بیماری دریچه قلب.

علائم بیماری قلبی یا نشانه های قلب درد

علائم انواع بیماری قلبی در هر فرد متفاوت می‌باشد. برخی از بیماری‌های قلبی به هیچ وجه علائمی ایجاد نمی‌کنند اما به طور کلی  نشانه های بیماری قلبی شامل موارد زیر است:

آنژین یا درد قفسه‌ی سینه

دشواری در تنفس

خستگی

سبکی سر

تورم ناشی از احتباس مایعات یا ادم

عدم توانایی انجام کارهای روزمره مانند پیاده روی، بالا رفتن از پله‌ها یا انجام کارهای منزل

علائم نقص مادرزادی قلب در کودکان، ممکن است شامل سیانوز (رنگ تیره‌ی و کبود پوست) و عدم توانایی در ورزش باشد.

برخی از علائم نشان می‌دهد که ضربان قلب نرمال دچار مشکل شده است و نشان‌دهنده حمله قلبی هستند. این علائم عبارتند از:

درد قفسه‌ی سینه

نفس نفس زدن

تپش قلب

حالت تهوع

دل درد

تعریق

درد در دست، فک، پشت یا پا

احساس خفگی

تورم در قوزک پا

خستگی

ضربان قلب نامنظم یا آریتمی

حمله قلبی می‌تواند منجر به ایست قلبی شود. یعنی زمانی که قلب متوقف می‌شود و دیگر نمی‌تواند فعالیت کند. در صورت مشاهده علائم حمله قلبی، فرد باید به پزشک قلب و عروق مراجعه کند.

تشخیص

تشخیص بیماری قلبی شامل روش‌های مختلفی مانند ارزیابی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی، آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح آنزیم‌های قلبی، نوار قلب (ECG)، تست استرس، اکوکاردیوگرام، کاتتریزاسیون قلب، آنژیوگرافی، سی‌تی اسکن و MRI است. این ابزارهای تشخیصی به تعیین وجود بیماری قلبی، ارزیابی شدت آن و هدایت تصمیم‌های درمانی درست کمک می‌کنند.

بطور معمول پزشکان طی ملاقات با بیمار با پرسش در مورد زمان، کیفیت و چگونگی پیدایش علائم بیماری، روند تشخیص را آغاز می‌کنند. تشخیص بیماری‌های قلبی از طریق مجموعه‌ای از تست‌ها و ارزیابی‌های پزشکی دقیق انجام می‌شود. این فرآیند شامل جمع‌آوری تاریخچه پزشکی، انجام آزمایش‌های الکتروکاردیوگرافی (ECG) برای ثبت الکتریسیته قلب، آزمایش‌های خون برای اندازه‌گیری مارکرهای خونی مانند تروپونین، تصویربرداری از قلب و عروق به کمک اکوکاردیوگرافی و آنژیوگرافی، و در برخی موارد تست‌های تجهیزی مانند تست ورزش یا تست استرس قلبی (تست تمرین تردمیل) تا تشخیص دقیق ارائه شود.

از آنجاییکه درمان صحیح منوط به تشخیص به موقع است، دانش و مهارت پزشک در بکارگیری روش تشخیصی مناسب در کوتاه ترین زمان ممکن، حائز اهمیت فراوانی است و در درمان بهتر بیماری‌های قلبی و پیشگیری از تعدادی از عوارض جدی آنها کمک کند و تصمیم‌گیری در مورد کدام تست‌ها باید انجام شود، به ویژگی‌های بیماری و شرایط هر بیمار بستگی دارد. از جمله تست هایی که پزشکان در تشخیص بیماری‌های قلبی استفاده می‌کنند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بیوپسی قلب

تست ورزش

آزمایش خون

اکوکاردیوگرام

چک کردن نبض

هولتر مانیتورینگ

سونوگرافی کاروتید

الکتروکاردیوگرافی سیار

اندازه گیری فشار خون

تست تیلت (تست سنکوپ(

الکتروکاردیوگرام (نوار قلب(

عکس برداری اِم آر آی (MRI)

عکس برداری سی تی قلب (CT)

آنژیوگرافی قلب (کاتتریزاسیون قلب(

رادیوگرافی قفسه سینه (Chest X-Ray)

معاینه فیزیکی و آزمایش خون دو روش مهم در تشخیص بیماری‌های قلبی هستند. این تست‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا وضعیت قلب و عروق شما را بررسی کرده و تصمیم‌گیری مناسب در مورد درمان و مدیریت انجام دهند. معاینه فیزیکی ابتدا با گوش دادن به صدای قلب و ریه‌ها با استفاده از استتتوسکوپ آغاز می‌شود. پزشک ممکن است نشانه‌هایی نظیر نویزهای نامنظم در قلب یا ریه‌ها را تشخیص دهد، همچنین او ممکن است فشار خون شما را اندازه‌گیری کند و تغییراتی در آن مشاهده کند.

آزمایش خون می تواند سرنخ های زیادی در مورد سلامت قلب بدهد. با اندازه‌گیری سطوح مارکرهای خونی نظیر تروپونین، کراتینین کیناز (CK)، و CK-MB و.....  پزشک می‌تواند اطلاعاتی از وضعیت عضله قلبی و وقوع آسیب به آن دریافت کند. این آزمایش‌ها ممکن است تغییراتی نظیر افزایش مارکرهای خونی (در صورتی که عضله قلبی آسیب دیده باشد) نشان دهند.

در ادامه  مهمترین  آزمایش‌های خونی که برای تشخیص و مدیریت بیماری‌های قلبی استفاده می‌شوند، آورده شده است.

آزمایش خون برای بیماری قلبی به سه دسته تقسیم می شود:

1. ارزیابی خطر بیماری قلبی : اندازه‌گیری پروفایل چربی  شامل  تری‌گلیسرید و کلسترول LDL  ،HDL،VLDL در خون می‌تواند به تشخیص خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کمک کند و اقدامات پیشگیرانه را توصیه کند.
2. نشانگرهای التهاب: برخی از آزمایشات خون، مانند سطح پروتئین C-eactive  (hs CRP)، می‌توانند نشانگر التهاب در سیستم قلبی‌عروقی باشند و به تشخیص بیماری‌های قلبی کمک کنند.
3. ارزیابی عملکرد قلب: آزمایش خون می‌تواند اطلاعاتی درباره عملکرد قلب و سلامت عروق فراهم کند، مانند میزان آنزیم‌های قلبی مشخصی که در صورت آسیب به قلب افزایش می‌یابند.

بطور کلی این تست ها شامل موارد زیر است :

• شمارش سلول های خون (CBC)
• تری گلیسرید خون(TG)
• کلسترول خون (Chol)
• LDL
• HDL
• لیپو پروتئین با دانستیه خیلی کم (VLDL)
• لیپو پروتئین a Lp (a)
• اپو لیپو پروتئین A Apo A))
• اپو لیپو پروتئین B ( Apo B)
• پروتئین واکنشگر C با حساسیت بالاhs CRP) )
• پپتیدهای طبیعی(BNP)
• تروپونین (Troponin I)
• آنزیم کراتین کیناز قلبی (CK-MB)و آنزیم کراتین کیناز (CPK)
• میوگلوبین
•   هموسیستئن (Homosystein)
• آنزیم لاکتات دهیدروژناز(LDH)

• شمارش سلول های خونی (CBC)

آزمایش شمارش سلول های خونی از مهم ترین روش های تشخیصی برای بیماری های قلبی است. این آزمایش اطلاعات مفیدی را در اختیار پزشک از بابت ابتلا به بیماری های قلبی قرار می‌دهد. در صورتی که نتایج آزمایش خون نشان دهنده این باشد که تعداد سلول‌ های خون با افزایش یا کاهش جزئی همراه است، نیازی به نگرانی نیست. البته در صورت بروز علائم بیماری های قلبی، پزشک آزمایش‌ های دقیق تری را برای رد یا تایید احتمالات داده شده تجویز خواهد کرد. افزایش هماتوکریت خون از حد طبیعی یا افزایش سطح گلبول ‌های قرمز، می‌تواند نشانه بیماری قلبی باشد. همچنین، اگر تعداد سلول‌های سفید در نتیجه آزمایش خون بیش از معمول باشد، ممکن است علائم عفونت و التهاب در بدن بیمار وجود داشته باشد.

• تری گلیسرید خون(TG)

تری گلیسیرید نوعی از چربی در خون است. افزایش تری گلیسیرید خون (هیپرتری گلیسیریدمی) به عنوان یک عامل خطر برای تنگ شدن شریان‌ها (آترواسکلروز) در نظر گرفته می‌شود که در نهایت به سکته مغزی، حمله قلبی و بیماری شریان محیطی (PAD) منجر می‌شود. معمولا تا زمانی که سطح TG خیلی بالا نرود، علائم خاصی را تجربه نمی‌کنید. وقتی میزان TG به بیش از 1000 میلی‌گرم در دسی‌لیتر می‌رسد، ممکن است علائم پانکراتیت، شامل درد در قسمت بالای شکم و حالت تهوع، را مشاهده کنید . افزایش شدید TGبا بیماری قلبی هم مرتبط است و می‌تواند به درد قفسه سینه، تنگی نفس و آریتمی (ضربان قلب نامنظم) منجر شود.

• تست کلسترول

کلسترول نوعی چربی است که در ساختار سلول‌های بدن انسان وجود دارد. برای تولید هورمون‌ها، ویتامین D و موادی که به هضم غذا کمک می‌کنند ضروری است. با این حال، داشتن سطوح بالای کلسترول در خون می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش دهد.

دو نوع اصلی کلسترول شامل:

لیپوپروتئین با چگالی کم LDL

لیپوپروتئین با چگالی بالا HDL

کلسترول LDL  اغلب به عنوان کلسترول “بد” شناخته می‌شود زیرا می‌تواند بر روی دیواره رگ‌ها جمع شود و منجر به انسداد و افزایش خطر بیماری قلبی شود.

از سوی دیگر، کلسترول HDL به عنوان کلسترول “خوب” شناخته می‌شود زیرا به حذف کلسترول LDL از شریان‌ها کمک می‌کند. نظارت بر سطح کلسترول از طریق یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و در صورت لزوم مصرف دارو برای حفظ سلامت قلب مهم است.

لیپوپروتئین بسیار کم چگال( VLDL)

 (VLDL) حاصل تقسیم تری گلیسیرید بر 5 است. مطالعات نشان داده که سطح VLDL نقش مهمی در تشکیل پلاک دارد.

کلسترول :  Non HDLکلسترول  غیر HDL تفاوت بین کلسترول کل تام خون و کلسترول HDL را نشان می‌دهد. این آزمایش، کل کلسترول موجود در خون که توسط لیپوپروتئین‌های LDL، IDL، VLDL و شیلومیکرون حمل می‌شود را اندازه‌گیری می‌کند..

. Non-HDL-C شامل کلسترول در ذرات لیپوپروتئین است که در سخت شدن شریان ها نقش.اینNon HDL   ممکن است برای خطر قلبی نسبت به کلسترول تام یا کلسترول LDLنشانگر بهتری باشد. این مقدار با روند آترواسکلروز ارتباط مستقیم دارد.  همچنین پزشک برای آگاهی از این‌که آیا داروی کاهنده‌ی کلسترول برای بیمار مناسب است یا نه، از سطوح کلسترول غیر HDL استفاده می‌کند.

به طور کلی کلسترول بالا با ایجاد پلاک در رگ‌ها می‌تواند به بروز بیماری‌های قلبی کمک کند. زمانی که سطح کلسترول در خون ما از حد نرمال بالاتر است، ممکن است روی دیواره‌های رگ‌ها تجمع پیدا کند و رسوبات چربی به نام پلاک را تشکیل دهد.

با گذشت زمان، این پلاک می‌تواند شریان‌ها را سخت و باریک کند که باعث کاهش جریان خون به قلب می‌شود. این وضعیت به عنوان آترواسکلروز نیز شناخته می‌شود.هنگامی که رگ‌ها مسدود یا باریک می‌شوند، قلب ممکن است خون غنی از اکسیژن کافی دریافت نکند و منجر به درد قفسه سینه یا حمله قلبی شود. علاوه بر این، اگر تکه‌ای از پلاک از دیواره رگ جدا شود، می‌تواند رگ‌های خونی کوچک‌تری را مسدود کرده و باعث سکته شود. برای پیشگیری از بیماری قلبی، کنترل سطح کلسترول بسیار مهم است.

لیپوپروتئین a (Lp a)

نوع خاص از کلسترول LDL (همان کلسترول “بد”) است. این ساختار شبیه به یک ذره LDL است و حاوی پروتئینی به نام آپولیپوپروتئین (a) است. این ترکیب باعث می‌شود که Lp(a) چسبنده‌تر از LDL معمولی شده و در نتیجه بیشتر در دیواره رگ‌های خونی انباشته شود. تست‌های معمول کلسترول استاندارد، معمولاً میزانLp(a) را بررسی نمی‌کنند. یعنی حتی اگر نتایج LDL، HDL و کلسترول کل شما در محدوده سالم باشد، همچنان احتمال دارد میزانLp(a) بالا رفته و به ایجاد پلاک در دیواره‌های شریان منجر شود. این مسئله، خطر لخته شدن خون، حمله قلبی، سکته مغزی و سایر بیماری‌های قلبی-عروقی را افزایش می‌دهد.

میزانLp(a) تا حد زیادی مرتبط با عوامل ژنتیکی است، نه سبک زندگی. تحقیقات نشان می‌دهد که مقدارLp (a) در خون در 70 تا 90 درصد موارد توسط عوامل وراثتی تعیین می‌شود.

اگر میزانLp(a) شما بالا باشد، احتمال دارد که در سایر اعضای خانواده‌تان نیز این اتفاق بیافتد. در صورت تشخیص Lp(a) بیش از اندازه، اعضای خانواده خود را نیز تشویق کنید که اقدام به آزمایش خون کنند.

آپولیپوپروتئین ها

آپولیپوپروتئین ها بخش پروتئینی لیپوپروتئین ها نظیر HDL و LDL می باشند که  در انتقال لیپید ها نقش مهمی دارند و تسریع کننده و فعال کننده اتصال لیپوپروتئین ها به گیرنده هایشان در سلول های بافت ها هستند تا بدین صورت امکان انتقال لیپوپروتئین ها (حامل فراورده های چربی) به داخل سلول ها فراهم شود. دو نوع آپولیپوپروتئین در تعیین ریسک بیماری های قلبی عروقی نقش دارند:

آپولیپوپروتئین B یا : Apo B پروتئینی است که در متابولیسم لیپیدها نقش دارد و پروتئین اصلی تشکیل دهنده لیپوپروتئین هایی مانند  VLDL و LDL  است. بطور کلی  سطوح آپولیپوپروتئین B منعکس کننده سطوح LDL-C هستند، آزمایشی که به طور معمول به عنوان بخشی از پروفایل لیپیدی درخواست می شود. بسیاری از متخصصان فکر می کنند که سطح آپولیپوپروتئین B ممکن است در نهایت نشان دهنده بهتری برای خطر بیماری قلبی عروقی (CVD) نسبت به LDL-C باشد.

آپو(Apo A1) A1 ، فرم اصلی پروتئین موجود در انواع  HDL می باشد و  در شیلومیکرون نیز یافت می شود. نقش اصلی آپو A1 فعال نمودن آنزیم Lecitin cholesterol acyl transfrrase (LCAT)  و حذف کلسترول آزاد از بافت های خارج کبدی است. با این وصف آپو A1 به عنوان یک پروتئین ضد انسداد عروق شناخته شده است. مطالعات مختلف نشان داده است که رابطه معکوسی بین میزان آپو A1 و بیماری انسداد عروق کرونر قلبی وجود داشته و این در حالیست که ریسک این دسته از بیماری ها میزان آپو  B رابطه مستقیم دارد. به طوریکه در بیماران مبتلا به عروق کرونر میزان آپو A1 کاهش یافته و میزان آپو B افزایش نشان می دهد.

مقدار apo A بازتابی از مقدار HDL-C در سرم می باشد و از آنجاییکه مقدار HDL-C در خانم ها بیشتر از آقایان می باشد بنابراین میزان apo A در خانم ها بیشتر از آقایان است.

امکان دارد سطوح این آزمایش ها نسبت به LDL، VLDLو HDL شاخص بهتری برای خطرات آتروژنیک باشند.

پروتئین واکنشگر C با حساسیت بالا ( hs CRP )

پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا (hsCRP) یک نشانگر التهابی است که انفارکتوس میوکارد، سکته مغزی، بیماری شریانی محیطی و مرگ ناگهانی قلبی را در افراد سالم بدون سابقه بیماری قلبی عروقی، و حوادث مکرر را پیش‌بینی می‌کند.

التهاب نقش عمده‌ای در ایجاد پلاک‌هایی در شریان‌ها به نام آترواسکلروز دارد. تست CRP با حساسیت بالا (hs-CRP)  به نشان دادن خطر بیماری قلبی قبل از بروز علائم کمک می کند.

تست پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا (hsCRP) به طور دقیق سطوح پایین تری از پروتئین را نسبت به تست استاندارد CRP تشخیص می دهد.

تعدادی از عوامل خطر، مانند سابقه خانوادگی، کلسترول بالا، فشار خون بالا، داشتن وزن اضافی یا دیابت، با ایجاد CVD مرتبط هستند، اما تعداد قابل توجهی از افرادی که فاکتورهای خطر شناخته شده کمی دارند یا هیچ فاکتورهای خطر مشخصی ندارند نیز به این بیماری مبتلا خواهند شد. این واقعیت باعث شده است که محققان به دنبال عوامل خطر اضافی باشند که ممکن است باعث CVD شوند یا برای تعیین تغییرات سبک زندگی و یا درمان هایی که می توانند خطر CVD را کاهش دهند مورد استفاده قرار گیرند.

پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا (hsCRP) یکی از تعداد فزاینده نشانگرهای خطر قلبی است که برای کمک به تعیین خطر یک فرد استفاده می شود. برخی از مطالعات نشان داده اند که اندازه گیری CRP با یک روش بسیار حساس می تواند به شناسایی سطح خطر ابتلا به CVD در افراد به ظاهر سالم کمک کند.

این  تست سطوح نرمال اما کمی بالای CRP در افراد سالم می تواند خطر حمله قلبی، سکته مغزی، مرگ ناگهانی قلبی و بیماری شریان محیطی را حتی زمانی که سطح کلسترول در محدوده قابل قبولی باشد، پیش بینی کند.

مطالعات اخیر نشان داده است که پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا (hsCRP) می تواند یک نشانگر خطر در افراد به ظاهر سالم باشد. بزرگسالان مبتلا به بیماری مادرزادی قلب     (ACHD) با CRP بالا، وضعیت عملکردی و ظرفیت ورزشی بدتری دارند، خطر مرگ بیشتری دارند، یا بستری غیرانتخابی قلبی عروقی در بیمارستان دارند.

سرامیدهای پلاسما

این آزمایش به اندازه ‌گیری سطح سرامیدها در خون می‌پردازد، که توسط تمام سلول‌ها تولید می‌شوند و نقش اساسی در رشد، عملکرد و در نهایت، مرگ بسیاری از انواع بافت‌ها را در بدن دارد.

سرامیدها به وسیله لیپوپروتئین‌ها از طریق خون منتقل می‌شوند و با تصلب شرایین ارتباط دارند.  سرامید ها  با تجمع پلاک در رگ ها و مقاومت به انسولین، می‌توانند منجر به ابتلا به دیابت نوع 2 شوند. مقادیر بالای این سرامیدها در خون نشانگر خطر بالای بروز بیماری‌های قلبی عروقی در طی یک تا پنج سال می‌باشد.

پپتیدهای طبیعی

پپتید های  ناتریورتیک  (BNP)، یک  نوع پروتئین هستند که توسط قلب و عروق خون ساخته می‌شوند. این نوع پروتئین به بدن شما کمک می‌کند تا مایعات  دفع شوند؛ به این ترتیب  که رگ های خونی را شل کرده و سدیم را به ادرار منتقل می‌کند.

زمانی که قلب شما آسیب می‌بیند، بدن شما سطح بالایی از BNP را وارد جریان خون می‌کند تا بتواند فشار وارد شده بر قلب شما را کاهش دهد. یکی از کاربردهای اساسی    BNP این است که به تشخیص اینکه آیا تنگی نفس به دلیل نارسایی قلبی ایجاد شده است یا خیر کمک می‌کند.

به طور کلی سطوح BNP طبیعی با توجه به سن، جنسیت و وزن شما متغیر است. برای افراد مبتلا به نارسایی قلبی، ایجاد یک سطح پایه BNP می‌تواند مفید باشد و می‌توان از آزمایشات آتی برای ارزیابی عملکرد درمان استفاده کرد. استفاده از یک نوع خاص از BNP به نام B-B-  terminal N نیز در تشخیص نارسایی قلبی و ارزیابی خطر حمله قلبی و دیگر مشکلات در افراد مبتلا به بیماری قلبی مفید است. البته تنها سطح بالای BNP برای تشخیص مشکلات قلبی کافی نیست و پزشک باید عوامل خطر و نتایج دیگر آزمایشات خون نیز در نظر داشته باشد.

تروپونین I یا:T

تروپونین ها پروتئین های موجود در فیبرهای عضلانی، اسکلتی و قلب می باشند که باعث انقباض ماهیچه ای می شوند. آزمایش تروپونین، سطوح تروپونین خاص قلب را در خون می سنجد تا به تشخیص آسیب های قلبی کمک کند. 3 نوع تروپونین وجود دارد: تروپونین I ، تروپونین T و تروپونین C .

اندازه گیری مقدار تروپونین I یا تروپونین T در خون می تواند به شناسایی افرادی که آسیب قلبی را تجربه کرده اند کمک کند. تروپونین معمولا در مقادیر بسیار کم و غیر قابل اندازه گیری در خون وجود دارد. هنگامی که به سلول های عضلانی قلب آسیبی وارد می شود، تروپونین وارد خون می شود و در زمان آسیب های شدید قلبی، مقدار آن به شدت در خون افزایش می یابد. این تست جهت کمک به تعیین اینکه آیا فرد مبتلا به حمله قلبی شده است یا نه، استفاده می گردد. زمانی که فردی مبتلا به حمله قلبی می شود، سطوح تروپونین های I و T اختصاصی قلب در عرض 3 یا 4 ساعت بعد از آسیب در خون افزایش پیدا می کنند و ممکن است برای 10 تا 14 روز مقادیر آن در خون به مقدار بالایی باقی بماند.

در ایالات متحده آزمایش تروپونین به دلیل اختصاصیت و حساسیت بالا، به عنوان یک مارکر اصلی در انفارکتوس حادمیوکارد و انفارکتوس‌ مجدد، جانشین آزمایش CK-MB شده است.

کراتین کیناز (CK) و CK-MB:

کراتین کیناز (CK) آنزیمی است که عمدتاً در قلب و ماهیچه‌ های اسکلتی و مقادیر کمی در مغز انسان وجود دارد. سلول‌ های ماهیچه‌ های اسکلتی، ماهیچه‌ های قلب یا مغز زمانی که آسیب می‌بینند، کراتین کیناز را در خون آزاد می‌کنند.

CK دارای  چند ایزوآنزیم است:

CK-1 =BB  عمدتاً در مغز و ریه یافت می شود.

CK-2 =MB  عمدتاً در عضلات قلب یافت می شود.

CK-3 =MM  عمدتاً در عضلات اسکلتی یافت می شود.

CK-MB بیشتر برای آسیب عضله قلبی است. هنگامی که آسیب به سلول های عضله قلب وارد می شود افزایش می یابد و ممکن است برای پیگیری افزایش CK و یا زمانی که آزمایش تروپونین در دسترس نیست استفاده شود.

CK-MB در طی  3 تا 6 ساعت اول شناسایی می شود و اوج آن در 20 تا 24 ساعت است.

در در نهایت در  48 تا 72 ساعت بعد  به حالت عادی برمی گردد .

(لازم به یادآوری است  تا 72 ساعت حدود 3/2 بیماران هنوز مقداری افزایش در CK-MB را نشان می دهند.)

CK-MB  افزایش یافته همراه  با CK تام طبیعی نشان دهنده  سکته قلبی حاد (AMI) است.

از معایب CK-MBمی توان به موارد زیر اشاره کرد :

• بازگشت سریع به حالت عادی آن را به یک نشانگر ضعیف تبدیل می کند.
• CK-MB به اندازه تروپونین خاص نیست و گزارش های مثبت کاذب از آسیب های قلبی غیر ایسکمیک مانند پریکاردیت و میوکاردیت وجود دارد.
•  CK-MB همچنین در دیستروفی عضلانی، ورزش و رابدومیولیز مثبت است.
• CK-MB معمولاً در مورد آنژین صدری، آمبولی ریه یا نارسایی احتقانی قلب ایجاد نمی شود.
• CK-MB ممکن است در صورت شوک، هیپرترمی بدخیم، میوپاتی یا میوکاردیت افزایش یابد.
• مقدار کمی CK-MB در عضلات اسکلتی وجود دارد.
• یک مورد آسیب شدید عضله اسکلتی ممکن است منجر به سطح قابل توجهی از CK-MB شود.
• هنگامی که بیمار بعد از 10 تا 12 ساعت دچار درد قفسه سینه می شود، CK-MB مفیدتر و اختصاصی تر از میوگلوبین است.

میوگلوبین

میوگلوبین پروتئین کوچکی است که در قلب و ماهیچه های اسکلتی یافت می شود و اکسیژن را به هم متصل می کند. اکسیژن را در سلول های ماهیچه ای به دام می اندازد و به سلول ها اجازه می دهد تا انرژی لازم برای انقباض ماهیچه ها را تولید کنند.

هنگامی که قلب یا ماهیچه اسکلتی آسیب می بیند، میوگلوبین در خون آزاد می شود. سطوح بالا را می توان در عرض چند ساعت پس از آسیب اندازه گیری کرد .

  مزیت میوگلوبین نسبت به CPK-MB این است که ممکن است در برخی بیماران زودتر افزایش یابد. چون  درمان ترومبولیتیک باید در 6 ساعت اول پس از سکته قلبی شروع شود از این نظر دارای اهمیت است.

افزایش میوگلوبین سرم ممکن است در نتیجه ضربه عضلانی، احیاء، میوپاتی، AMI، شوک، فعالیت شدید بدن، یا کاهش دفع در طی نارسایی کلیوی رخ دهد. افزایش شدید در رابدومیولیز رخ می دهد.

میوگلوبین توسط کلیه ها از خون فیلتر شده و در ادرار آزاد می شود. مقادیر زیادی از میوگلوبین برای کلیه ها سمی است. اگر مقادیر قابل توجهی از میوگلوبین در جریان خون آزاد شود، که می تواند پس از ضربه شدید یا آسیب عضلانی اتفاق بیفتد، میوگلوبین اضافی ممکن است به کلیه ها آسیب برساند و در نهایت منجر به نارسایی کلیه شود.

 یکی از معایب اندازه گیری میوگلوبین این است که اختصاصیت کمی را برای AMI نشان می‌دهد، زیرا در بیماری‌های کلیوی، شوک، جراحی قلب باز، آسیب ماهیچه‌های اسکلتی و ورزش شدید نیز افزایش می‌یابد. همچنین ممکن است در دیستروفی عضلانی نیز افزایش یابد.

مقادیر معمولاً در اورمی و ترومای عضلانی در مقایسه با AMI بالا تر  است.

هموسیستئین

هموسیستئین نوعی اسید آمینه است که به مقادیر خیلی کم در سلول های بدن وجود دارد. این آزمایش اغلب برای تشخیص کمبود ویتامین B6 ،B9 یا  B12 استفاده می شود. هموسیستئین پیش بینی کننده ی مهم بیماری عروقی کرونر، مغزی و محیطی است. آزمایش هموسیستئین در صورت وجود استعداد فامیلی قوی یا شروع زودهنگام بیماری عروقی، باید انجام بگیرد. تا مشخص گردد که افزایش هموسیستئین به صورت ژنتیکی می باشد یا اکتسابی. از آن جایی که سطوح هموسیستئین با کمبود B12 یا فولات مرتبط می باشد، این آزمایش برای تشخیص و بهبودی سوء تغذیه نیز مفید است.

اگر سطح هموسیستئین در بدن غیر طبیعی باشد، می تواند فرد را مستعد بیماری کند.

اگر بیماری قلبی یا عروقی در فرد تشخیص داده شود یا اگر فرد شرایطی دارد که خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی را افزایش می دهد، ممکن است پزشک آزمایش خون هموسیستئین را تجویز کند، شرایطی مانند:

فشار خون بالا

کلسترول بالا

دیابت

 با این وجود ،آزمایش خون هموسیستئین را به صورت روتین برای غربالگری خطر بیماری قلبی در همه افراد توصیه نمی کنند. به این دلیل که محققان مطمئن نیستند که سطح هموسیستئین چقدر بر بیماری های قلب و عروق خونی تأثیر می گذارد و تاکنون مطالعات نشان داده‌اند که کاهش سطح هموسیستئین خطر حمله قلبی یا سکته را کاهش نمی دهد.

آنزیم لاکتات دهیدروژناز(LDH) :

LDH  آنزیمی است که در سیتوپلاسم سلول ها وجود دارد و بیشترین غلظت در ماهیچه های اسکلتی، قلب، کبد، گلبول های قرمز، کلیه ها، مغز و ریه ها دیده می شود . زمانی که آسیب های عضلانی قلب رخ می دهد، آنزیم های LDH از سلول ها نشت می کنند. میزان آنزیم LDH ، در عرض 24 تا 48 ساعت پس از MI حاد افزایش می یابد ، سطح اوج آن  2 تا 3 روز است و بعد از 5 تا 10 روز به حالت عادی برمی گردد.

لاکتات دهیدروژناز (LDH) از زیر واحدهای H و M تشکیل شده است. نامگذاری معمول ایزوآنزیم های لاکتات دهیدروژناز به شکل زیر است:

LDH -I (H4)

LDH -II (H3M)

LDH -III (H2M2)

LDH -IV (HM3)

LDH -V (M4)

سلول‌های ماهیچه قلب ، زیر واحدهای H را سنتز می‌کنند. فرم های LDH-I و LDH-V اغلب برای نشان دادن آسیب شناسی قلب یا کبد استفاده می شوند.

LDH-I حدود 24 تا 48 ساعت پس از انفارکتوس میوکارد (MI) در سرم افزایش یافته است، اما معمولاً به اندازه تروپونین برای تشخیص MI مفید نیست، مگر اینکه MI حداقل 24 ساعت قبل از آزمایش رخ داده باشد. به طور معمول، LDH-II بزرگتر از LDH-I است. با این حال، هنگامی که یک MI رخ داده است، یک “تغییر” در نسبت معمول LDH-I/ LDH-II از کمتر از 1 به بیشتر از 1 (یا حداقل 0.9> ) بوجود می آید. استفاده از این نسبت برای ارزیابی بیماران با آسیب احتمالی قلبی عروقی تا حد زیادی با TRPS/Troponin T، نسل پنجم، پلاسما جایگزین شده است.

سخن پایانی

بیماری های قلبی عروقی حالاتی  هستند که قلب و عروق خونی شما را تحت تاثیر قرار می دهند. بدون درمان مناسب، بیماری قلبی می تواند منجر به حملات قلبی یا سکته شود. شما می توانید سبک زندگی خود را تغییر دهید یا از داروها برای مدیریت بیماری های قلبی عروقی استفاده کنید. در صورتی که عوامل خطر مربوط به بیماری قلبی را دارید و یا سن شما بالای ۴۵ سال است همچنین بیماری قلبی در خانواده شما ارثی است، حتما برای آزمایش خون برای چکاپ قلب اقدام نمایید. تشخیص زودهنگام می تواند به درمان موثر کمک کند
آزمایشگاه طبی راز با بهره مندی از جدیدترین تجهیزات روز دنیا و پزشکان مجرب به عنوان بهترین آزمایشگاه تخصصی برای انجام آزمایش خون برای چکاپ قلب در شهر شیراز به شمار می رود.
این مجموعه جواب آزمایش های شما عزیزان را در سریع ترین زمان آماده نموده و می توانید بدون مراجعه حضوری و به صورت آنلاین جواب آزمایش خود را دریافت نمایید.

www.boshospitals.com/a-global-perspective-on-world-heart-day/eration.org/

www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-disease/diagnosis-treatment

my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/22207-cardiac-blood-tests

تهیه کننده :

مرضیه آزاد ، کارشناس ارشد ایمنی شناسی پزشکی -واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی راز

زیرنظر :

دکتر عزت اله اسدی ، متخصص پاتولوژیست بالینی- آزمایشگاه راز