تجزیه و تحلیل مایع سینوویال شامل گروهی از آزمایش ها است که تغییرات مایع سینوویال را تشخیص می دهد و ممکن است وجود بیماری هایی را نشان دهد که بر ساختار و عملکرد مفصل تأثیر می گذارد. تجزیه و تحلیل معمولاً شامل یک مجموعه اولیه اولیه از آزمایش‌ها می‌شود و به دنبال آن آزمایش‌های اضافی بر اساس نتایج اولین مجموعه آزمایش‌ها، علائم فرد و بیماری که پزشک مشکوک به ایجاد علائم است، انتخاب می‌شود. آزمون ها را می توان بر اساس گروه بندی کرد:
- ویژگی های فیزیکی – ارزیابی ظاهر مایع
- آزمایش های شیمیایی – تغییرات در ترکیبات شیمیایی مایع را تشخیص می دهد
- بررسی میکروسکوپی – سلول‌ها و کریستال‌هایی که ممکن است وجود داشته باشند بر اساس نوع زیر میکروسکوپ شمارش و شناسایی می‌شوند.
- آزمایش های بیماری های عفونی – میکروب ها را در صورت وجود شناسایی و شناسایی می کند
مایع معمولی مفصل شفاف، به رنگ نی و کاملاً چسبناک است زیرا اسید هیالورونیک دارد که به عنوان روان کننده عمل می کند. ویسکوزیته در بیماران مبتلا به آرتریت التهابی کاهش می یابد. ویسکوزیته را می توان با فشار دادن مقداری مایع سینوویال از یک سرنگ تخمین زد. سیال با ویسکوزیته معمولی یک “رشته” به طول بیش از 5 سانتی متر تشکیل می دهد. مایع با ویسکوزیته کم که در التهاب دیده می شود به روشی مشابه آب چکه می کند.
تست لخته موسین با ویسکوزیته ارتباط دارد و یک تخمین از یکپارچگی کمپلکس اسید هیالورونیک پروتئین است. این آزمایش با افزودن اسید استیک به مایع مفصلی انجام می شود. تشکیل یک لخته محکم و طناب دار نشان دهنده موسین از نظر کیفی خوب و وجود مولکول های کافی از اسید هیالورونیک دست نخورده است. اسید هیالورونیک را می توان کمی اندازه گیری کرد.
در صورت وجود لخته موسین احتمال یک بیماری التهابی مفصلی مانند آرتریت روماتوئید (RA) از نظر کیفیت و کمیت ضعیف است. مایع سینوویال به خودی خود نباید به طور خود به خود لخته فیبرین ایجاد کند (لخته بدون افزودن اسید استیک) زیرا مایع مفصلی طبیعی حاوی فیبرینوژن نیست. با این حال، اگر خونریزی به مفصل (در اثر ضربه یا آسیب) رخ داده باشد، مایع سینوویال لخته می شود.
برای تفسیر صحیح، نمونه‌های گلوکز مایع سینوویال و گلوکز سرم باید به طور همزمان پس از ناشتا بودن بیمار به مدت 6 ساعت گرفته شود. سطح گلوکز مایع سینوویال با افزایش شدت التهاب کاهش می یابد. اگرچه در آرتریت سپتیک کمترین مقدار (مقدار گلوکز مایع سینوویال ممکن است کمتر از 50 درصد مقدار گلوکز سرم باشد)، سطح گلوکز سینوویال پایین نیز ممکن است در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید دیده شود.
مایع سینوویال نیز برای سطوح پروتئین، اسید اوریک و لاکتات آزمایش می شود. افزایش سطح اسید اوریک نشان دهنده نقرس است. افزایش سطح پروتئین و لاکتات نشان دهنده عفونت یا التهاب باکتریایی است.
شمارش سلولی نیز روی مایع سینوویال انجام می شود. افزایش تعداد WBC با درصد بالایی از نوتروفیل ها (بیش از 75 درصد) از تشخیص آرتریت عفونی باکتریایی حاد پشتیبانی می کند. لکوسیت ها همچنین می توانند در شرایط دیگری مانند آرتریت حاد نقرسی و آرتریت روماتوئید نیز ایجاد شوند.
کشت های باکتریایی و قارچی معمولاً در صورت مشکوک شدن به عفونت درخواست و انجام می شود. تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها قبل از آرتروسنتز ممکن است رشد باکتری‌ها را از کشت‌های مایع سینوویال کاهش داده و نتایج را مخدوش کند.
اسمیر برای رنگ آمیزی اسید فست برای باسیل سل نیز بر روی مایع سینوویال انجام می شود. مایع سینوویال نیز در زیر نور پلاریزه برای وجود کریستال‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد که امکان تشخیص افتراقی بین نقرس و نقرس کاذب را فراهم می‌کند. (بلورهای دی هیدرات کلسیم پیروفسفات شبه داگات وقتی با میکروسکوپ نور پلاریزه مورد بررسی قرار می گیرند، دوشکستگی دارند [آبی روی زمینه قرمز]).
مایع سینوویال نیز برای سطوح کمپلمان آنالیز می شود. سطح کمپلمان در بیماران مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک، آرتریت روماتوئید یا سایر آرتریت های ایمونولوژیک کاهش می یابد. این کاهش سطح کمپلمان مفصلی ناشی از مصرف کمپلمان ناشی از کمپلکس های ایمنی آنتی ژن-آنتی بادی در داخل حفره مفصلی است.
یکی از مهم ترین آزمایش هایی که به طور معمول بر روی مایع سینوویال انجام می شود، بررسی میکروسکوپی برای کریستال ها است. به عنوان مثال، کریستال های اورات نشان دهنده آرتریت نقرس است. کریستال های پیروفسفات کلسیم در نقرس کاذب یافت می شود. کریستال های کلسترول در آرتریت روماتوئید ایجاد می شود.
