نوامبر، ماه آگاهی‌رسانی دیابت

دیابت یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مزمن در جهان است که بدن در تولید یا استفاده مؤثر از انسولین دچار مشکل می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به افزایش قند خون و بروز عوارض جدی مانند بیماری‌های قلبی، نارسایی کلیه، آسیب عصبی، نابینایی و مشکلات اندام‌ها شود.

ماه نوامبر در سراسر جهان به عنوان ماه آگاهی‌رسانی درباره دیابت شناخته می‌شود و ۱۴ نوامبر به عنوان «روز جهانی دیابت» گرامی داشته می‌شود. این روز به افتخار تولد فردریک بانتینگ، یکی از کاشفان انسولین، نام‌گذاری شده است.

هدف از ماه آگاهی‌رسانی دیابت

در این ماه، سازمان‌های بهداشتی بین‌المللی از جمله سازمان جهانی بهداشت (WHO)، فدراسیون بین‌المللی دیابت (IDF) و مؤسسات ملی سلامت مانند NIDDK وابسته به NIH  تلاش می‌کنند تا آگاهی عمومی درباره پیشگیری، تشخیص و درمان دیابت را افزایش دهند.

تمرکز اصلی این برنامه‌ها بر پیشگیری از دیابت ، بهبود دسترسی به مراقبت‌ها و انسولین، و ارتقای کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت است.

شعار روز جهانی دیابت  سال ۲۰۲۵

بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، شعار سال ۲۰۲۵ روز جهانی دیابت «دیابت در طول مراحل زندگی »(Diabetes across life stages)   است.

این شعار بر اهمیت مراقبت از دیابت در تمام دوره‌های زندگی تأکید دارد  از دوران کودکی و نوجوانی تا بزرگسالی و سالمندی.

همچنین فدراسیون بین‌المللی دیابت موضوع «دیابت و محیط کار (Diabetes and the Workplace) را به عنوان محور آگاهی ‌بخشی سال ۲۰۲۵ انتخاب کرده است تا بر لزوم حمایت از افراد مبتلا در محیط‌های کاری تأکید شود.

دیابت یکی از ده علت اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان است و همچنان به‌سرعت در حال افزایش است. میلیون‌ها نفر در کشورهای با درآمد پایین و متوسط بدون تشخیص و درمان مناسب زندگی می‌کنند.

این بیماری نه‌تنها سلامت فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه تأثیر قابل توجهی بر خانواده‌ها، جوامع و نظام‌های سلامت دارد.

در سال‌های اخیر، WHO هشدار داده است که اگر اقدام فوری صورت نگیرد، شیوع دیابت و عوارض ناشی از آن در دهه آینده به شکل چشمگیری افزایش خواهد یافت.

اهداف کمپین های دیابت

افزایش تشخیص و کنترل مؤثر: تا سال ۲۰۳۰، هدف جهانی این است که ۸۰ درصد از مبتلایان به دیابت تشخیص داده شوند و ۸۰ درصد از افراد تشخیص‌داده‌شده، کنترل مناسب قند خون و فشار خون داشته باشند.

پیشگیری از عوارض: کاهش میزان بروز بیماری‌های قلبی، کلیوی و چشمی ناشی از دیابت.

سبک زندگی سالم شامل تغذیه متعادل، فعالیت بدنی منظم، کنترل وزن و عدم مصرف دخانیات، نقش اساسی در پیشگیری از دیابت دارد.

گسترش دسترسی به مراقبت: تضمین دسترسی همگانی به انسولین و سایر داروهای حیاتی.

تمرکز بر مراحل مختلف زندگی:

کودکان و نوجوانان: آموزش درباره تغذیه سالم و فعالیت بدنی برای پیشگیری از چاقی و دیابت نوع ۲.

بزرگسالان: تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری‌های منظم و مراقبت مستمر برای کنترل قند خون.

سالمندان: توجه ویژه به عوارض دیابت و حمایت از استقلال و کیفیت زندگی در دوران سالمندی.

زنان باردار: شناسایی و درمان به‌موقع دیابت بارداری برای پیشگیری از خطرات برای مادر و نوزاد.

اهمیت جهانی مقابله با دیابت

بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، بیش از ۴۲۰ میلیون نفر در جهان با دیابت زندگی می‌کنند و این رقم طی چهار دهه گذشته بیش از دو برابر شده است. بخش عمده این افزایش در کشورهای با درآمد متوسط و پایین مشاهده می‌شود.

دیابت نه تنها تهدیدی برای سلامت فردی است، بلکه هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی سنگینی بر نظام‌های سلامت وارد می‌کند. افزایش آگاهی، غربالگری به‌موقع، مراقبت مستمر و تغییر سبک زندگی می‌تواند از گسترش این بیماری پیشگیری کند.

سخن آخر

ماه نوامبر یادآور اهمیت آگاهی، پیشگیری و حمایت از افراد مبتلا به دیابت است. با تمرکز بر شعارهای جهانی امسال  «دیابت در طول مراحل زندگی» و «دیابت و محیط کار»  جامعه جهانی بر لزوم ارائه مراقبت مناسب در همه مراحل زندگی و حمایت در محیط‌های شغلی تأکید می‌کند.

دیابت چالشی جهانی است، اما با آموزش، پیشگیری و همبستگی، می‌توان مسیر زندگی سالم‌تری برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان رقم زد.

یادداشتی از آزمایشگاه راز

تشخیص دیابت یک رویداد تغییر دهنده زندگی است، اما به این معنی نیست که نمی توانید زندگی شاد و سالمی داشته باشید. مدیریت دیابت مستلزم مراقبت و پشتکار مداوم است. آزمایشگاه پاتوبیولوژی راز  یکی از بهترین مراکز تشخیصی در شیراز، جهت ارائه خدمات لازم در راستای انجام آزمایش های تشخیصی دیابت، با تکنولوژی های به روز و کادر مجرب، در اختیار بیماران عزیز می باشد. به امید آنکه با تشخیص به موقع  بیماری ها و پیگیری راه های درمان، بهبودی هر چه سریع تر برای همه بیماران حاصل شود.

منابع:

World Health Organization (WHO) – World Diabetes Day 2025

International Diabetes Federation (IDF)

National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK)

تهیه کننده :

مرضیه آزاد ، کارشناس ارشد ایمنی شناسی پزشکی -واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی راز