ویروس HMPV چیست؟

متاپنوموویروس انسانی  (HMPV) (Human Metapneumovirus) یا همان ویروس معروف چینی به عنوان یک ویروس تنفسی فصلی شناخته می شود که به طور معمول علائم خفیفی شبیه سرماخوردگی یا آنفولانزا ایجاد می‌ کند.

متاپنوموویروس انسانی یک ویروس جدید نیست اما به دلیل افزایش موارد ابتلا به ویژه در کودکان زیر۱۴ سال چین مورد توجه قرار گرفته است.

براساس مطالعات این ویروس از دهه ۱۹۷۰ در جمعیت‌ های انسانی در گردش بوده است. اگر چه برای اولین بار در سال ۲۰۰۱ توسط دانشمندان هلندی شناسایی شد. HMPV از آن زمان در سراسر جهان در گردش است و باعث ایجاد عفونت های تنفسی از بیماری های خفیف شبیه سرماخوردگی تا ذات الریه شدید می شود.

این ویروس در اواخر زمستان و بهار در مناطق معتدل فعال تر است. سه ویروس RSV  (ویروس سنسیشیال تنفسی)،HMPV  (متاپنوموویروس انسانی) و Sars-cov-2  (عامل ابتلا به کووید ۱۹) می توانند به طور همزمان در طول فصول گسترش ویروس های تنفسی گردش کنند.

نرخ مرگ و میر ناشی از این ویروس ۱ در هر ۱۰۰۰ مورد مبتلا است.

متاپنوموویروس انسانی  (HMPV) ویروسی است که معمولا علائمی شبیه سرماخوردگی ایجاد می کند. اغلب باعث عفونت‌های تنفسی فوقانی می‌شود، اما گاهی اوقات می‌تواند باعث عفونت‌های تنفسی تحتانی مانند ذات‌الریه، تشدید آسم یا تشدید بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) شود.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به HMPV هستند؟

 HMPV  می تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد اما گروه های خاصی در معرض خطر بیشتری برای بیماری شدید هستند. این موارد عبارتند از:

نوزادان و کودکان خردسال، به ویژه کودکان زیر 5 سال

افراد مسن، به ویژه افراد بالای 65 سال

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند:

بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی

گیرندگان پیوند عضو

کسانی که مبتلا به HIV/AIDS هستند

افراد مبتلا به بیماری های مزمن ریوی مانند آسم یا COPD که ممکن است عوارضی را تجربه کنند.

این گروه ها باید اقدامات احتیاطی بیشتری را برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض متاپنوموویروس انسانی انجام دهند.

علائم HMPV چیست؟

علائم HMPV مشابه علائم سایر ویروس های تنفسی مانند آنفولانزا و RSV است. با این حال، شدت آن می تواند بر اساس سن و سلامت کلی متفاوت باشد.

علائم در بزرگسالان

در بزرگسالان سالم، علائم HMPV به طور معمول خفیف است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آبریزش یا گرفتگی بینی

گلو درد

سرفه

تب با درجه پایین

سردرد

با این حال، افراد مسن و کسانی که ایمنی ضعیفی دارند ممکن است علائم HMPV شدیدتری مانند:

تب شدید

خس خس سینه

دشواری در تنفس

ذات الریه

علائم در کودکان

کودکان خردسال مبتلا به HMPV اغلب علائمی مشابه آنچه در بزرگسالان مشاهده می شود تجربه می کنند، اما ممکن است بیشتر مستعد درگیری دستگاه تنفسی تحتانی باشند. علائم شایع HMPV در کودکان عبارتند از:

سرفه

آبریزش بینی

تب

خس خس سینه

دشواری در تنفس

استفراغ کردن

در موارد شدید، HMPV می‌تواند منجر به برونشیولیت (التهاب راه‌های هوایی کوچک) یا ذات‌الریه در کودکان شود که گاهی نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. اگر فرزندتان مشکل تنفسی، تب بالا یا بدتر شدن علائم دارد، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

HMPV چگونه منتقل یا پخش می شود؟

مانند سایر ویروس های تنفسی، HMPV از طریق تماس نزدیک با افراد آلوده یا سطوح آلوده پخش می شود. این ویروس می تواند از طریق:

قطرات تنفسی در هنگام سرفه یا عطسه فرد مبتلا منتشر می شود

تماس مستقیم، مانند بوسیدن، دست دادن، یا مراقبت از فرد بیمار

دست زدن به سطوح آلوده و سپس دست زدن به دهان، بینی یا چشم

ماندگاری ویروس HMPV

مدت زمان بیماری بسته به شدت علائم متفاوت است.

موارد خفیف این بیماری در بزرگسالان معمولا چند روز تا یک هفته طول میکشد. این مدت زمان در کودکان و نوزادان ممکن است طولانی تر شود و چند هفته طول بکشد. همچنین افراد با بیماری های مزمن دستگاه تنفسی دوره درمان طولانی تری خواهند داشت.

HMPV می تواند چندین ساعت روی سطوح زنده بماند و گسترش آن را تسهیل کند. این ویروس در چند روز اول بیماری زمانی که علائم در اوج خود هستند بیشتر مسری است.

متاپنوموویروس انسانی چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص HMPV شامل ترکیبی از ارزیابی بالینی و آزمایشات آزمایشگاهی است:

معاینه فیزیکی و سابقه بیمار: پزشک علائم را ارزیابی می کند و در مورد تماس اخیر با افراد بیمار سؤال می کند. معمولا علائم احتقان یا خس خس سینه و ریه ها بررسی می شوند.

آزمایش‌های آزمایشگاهی: برای تأیید وجود HMPV، پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را درخواست دهد :

RT-PCR  (واکنش زنجیره ای پلیمراز رونویسی معکوس): این آزمایش RNA ویروسی را در نمونه تشخیص می دهد و روشی قابل اعتماد برای تشخیص HMPV است

الایزا : این آزمایش آنتی بادی ها یا آنتی ژن های ویروسی را در نمونه بیمار شناسایی می کند و عفونت را تایید می کند.

تست های تقویت اسید نوکلئیک ( : (NAAT این تست ها برای تشخیص ژنوم ویروسی استفاده می شوند و برای تشخیص  HMPV بسیار حساس هستند.

ایمونوفلورسانس یا ایمونواسی آنزیمی: این تست ها به شناسایی آنتی ژن های ویروسی کمک می کنند و همچنین می توانند وجود ویروس را تایید کنند.

گاهی اوقات نیز پزشک ممکن است برونکوسکوپی یا رادیوگرافی قفسه سینه را برای بررسی تغییرات در مجاری تنفسی ریه انجام دهد.

عوارض مرتبط با HMPV چیست؟

در حالی که اکثر افراد مبتلا به HMPV علائم خفیفی را تجربه می‌کنند، این ویروس می‌تواند منجر به عوارض شدید، به ویژه در جمعیت‌های آسیب‌پذیر مانند نوزادان، افراد مسن‌تر و افراد با سیستم ایمنی ضعیف شود. برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:

عوارض تنفسی مانند برونشیت و ذات الریه

سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS)

تشدید شرایط زمینه ای، مانند آسم و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)

عفونت های باکتریایی ثانویه که می توانند شرایط را بدتر کنند

محققان تخمین می زنند که حدود 10 تا 12 درصد از بیماری های تنفسی در کودکان ناشی از HMPV است. در حالی که اکثر موارد خفیف هستند، حدود 5٪ تا 16٪ از کودکان دچار عفونت دستگاه تنفسی تحتانی مانند ذات الریه می شوند. این عوارض اهمیت تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب برای کاهش پیامدهای شدید را برجسته می کند.

متاپنوموویروس انسانی چگونه درمان می شود؟

اکثر افراد می توانند علائم HMPV خود را در خانه مدیریت کنند تا بهبود یابند.

اما در حال حاضر، هیچ درمان ضد ویروسی خاصی برای درمان این ویروس وجود ندارد و درمان معمولا محدود به کاهش علائم است ؛ مانند استراحت ، مصرف مایعات و مسکن برای کاهش تب

افراد مسن ، نوزادان ،افراد با بیماری های زمینه ای تنفسی و افراد با سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر بیشتری هستند.

چگونه می توان از HMPV جلوگیری کرد؟

توصیه سازمان بهداشت جهانی این است که افراد در درجه‌ی اول سعی کنند که مبتلا نشوند و تمام توصیه‌های بهداشتی که از زمان کووید یاد گرفتیم را برای جلوگیری از پخش شدن بیماری رعایت کنیم مانند :

• استفاده از ماسک
• پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه
• شستشوی مرتب دست ها
• عدم تماس دست های آلوده با دهان ، بینی و چشم ها
• عدم تماس نزدیک با افراد آلوده
• رعایت فاصله اجتماعی
• تهویه مناسب در فضاهای پرجمعیت

توصیه ما

متاپنوموویروس انسانی (HMPV)  یکی از علل مهم عفونت های تنفسی، به ویژه در جمعیت های آسیب پذیر است. با درک علائم، تشخیص و راهبردهای پیشگیری، می توانید اقداماتی را برای محافظت از خود و عزیزانتان در برابر این ویروس انجام دهید. اگر شک دارید که شما یا یکی از اعضای خانواده ممکن است HMPV داشته باشید، در مشورت با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود برای مشاوره و درمان شخصی شک نکنید.

علاوه بر رعایت نکات ذکر شده با تقویت سیستم ایمنی بدن نیز می توانیم از ابتلای خود و عزیزانمان به این بیماری جلوگیری کنیم.

با رعایت این نکات و تبدیل آن به عادت میتوانید سیستم ایمنی قوی تری داشته باشید:

• مصرف میوه و سبزیجات تازه
• مصرف مواد غذایی پروبیوتیک مانند ماست ، کفیر و ترشی های طبیعی
• مصرف آب کافی
• پرهیز مصرف غذاهای فراوری شده و قند های اضافی
• خواب کافی و با کیفیت
• ورزش منظم
• مدیریت استرس
• عدم مصرف الکل و دخانیات

رفرنس :

www.my.clevelandclinic.org

www.who.int/news-room

تهیه کننده :

مرضیه آزاد ، کارشناس ارشد ایمنی شناسی پزشکی -واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی راز