بیوپسی یا نمونه برداری از معده نوعی روش تشخصی است که با برداشتن نمونه هایی از بافت معده اجازه تحقیق و بررسی موجود بودن عفونت یا سرطان معده را به پزشک می دهد.
نمونه برداری از معده چگونه است؟
نمونه برداری از معده یک تست آزمایشگاهی می باشد که بر روی بافت های معده انجام می شود. در واقع بافت معده شما را مورد آزمایش قرار می دهند. یکی از دلایل نمونه برداری از معده مشخص شدن دلیل زخم معده یا دیگر نشانه های ناراحتی معده است. نمونه برداری از معده واژه ای است که برای تست بافت جداشده از معده استفاده می شود. برا پیدا کردن بافت معده، پس با قراردادن بافت معده در یک ظرف آزمایشگاهی مخصوص، اقدام به آزمایش و بررسی میکروب ها و باکتری ها در آن می شود.
آزمایش نمونه برداری از معده توسط دستگاه آندوسکوپیک صورت میگیرد. در این نوع آزمایش برای نمونه برداری از معده، لوله ای تقریبا بلند و نرم که به یک دوربین ریز به نام آندوسکوپ مجهز است، از راه گلو و مری به سمت پائین رفته و به معده و قسمت بالایی روده کوچک می رسد. معمولاً پزشک می تواند ناهنجاری ها را توسط این عمل (آندوسکوپی) انجام دهد و در صورت نیاز اقدام به نمونه برداری کند. نمونه های برداشته شده از معده برای تشخیص موجود بودن سلولی های سرطانی یا عفونت و علائم ناراحت کننده مورد بررسی قرار گرفته می شوند.
علت نمونه برداری از معده چیست؟
شاید فکر کنید نیازی به آزمایش معده ندارید و سلامت معده را نادیده بگیرید. اما باید بدانید اگر نشانه های زیر را در خود احساس میکنید لازم است تا این آزمایش را انجام دهید. علائمی از جمله :
- مدفوع تیره رنگ
- اشتها نداشتن
- احساس درد در قسمت بالای معده
- داشتن استفراغ و تعوه
- بدون دلیل وزن کم کردن
هلیکوباکتر پیلوری چیست؟
علائم عفونت هلیکوباکتر پیلوری که به کمک روش نمونه برداری از معده قابل تشخیص است شامل:
باکتری هلیکوباکتر پیلوری می تواند از عوامل آلودگی معده باشد، زیرا این یکی از کارهای این باکتری آلوده کردن معده است. هلیکوباکتر پیلوری می تواند در آدم هایی که در شرایط غیربهداشتی ای زندگی می کنند افزایش یابد؛ در چنین مواقعی خطر مبتلا شدن به این بیماری بسیار بیشتر می شود. یکی از عمده ترین دلایل زخم های گوارشی همین عفونت است. شاید باور نکنید اما بیش از نصف افراد دنیا منتقل کننده بعضی از باکتری های هلیکوباکتر پیلوری می باشند اما آن ها از اینکه ناقل هستند بی خبرند، همچنین در اکثر آن ها هیچ علائنی وجود ندارد. برخی از علائم عفونت هلیکوباکتر پیلوری را می توان با استفاده از آزمایش نمونه برداری از معده مشخص نمود که می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- آروغ زدن
- درد شکمی
- کاهش وزن
- نفخ
- استفراغ
- تهوع
از عواقب این بیماری می توان به مشکلاتی مانند التهاب پوشش معده و روده کوچک، ایجاد سرطان و زخم های گوارشی اشاره کرد. التبه با یک سری آنتیک بیوتیک ها و داروهایی که می توانند اسید معده را مهار کنند، می توان تا حدی به درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری کمک کرد. البته پس از مصرف داروها نیاز است تا مجدد تست دهید تا از ازبین رفتن بیماری یا علائم بیماری مطلع شوید.
نحوه نمونه برداری از معده چیست؟
بهترین راه نمونه برداری از معده یک روش به نام اوسوفاژوگاسترودوداندوسکوپی (Oesophagogastroduodenoscopy) است. گرچه اسم بسیار سختی دارد اما راه آسانی است. این نوع نمونه برداری به صورت سرپایی صورت میگیرد و به آندوسکوپی نیز شناخته می شود.
آماده بودن جهت نمونه برداری از معده
معمولاً برای هر آز مایشی از شما می خواهند که به مدت ۶ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورید و معده عاری است هرگونه غذا و مایعات باشد. همچنین بدانید خوردن داروهای رقیق کننده خون را نیز باید متوقف کنید. آزمایش معده یک آزمایش مهم است و باید تمام دستورات پزشک برای قبل از آزمایش را انجام دهید.
بعد از نمونه برداری از معده چکار کنیم؟
بعد از نمونه برداری از معده امکان دارد در دهان خود تغییراتی را احساس کنید، به همین منظور تا بازگشت دهان به حالت اولیه از خودن و آشامیدن پرهیز کنید. معمولاً پس از نمونه برداری از معده در گلوی تان احساس درد و گرفتی داشته باشید و بخاطر هوای پمپ شده در گلو از طریق آندوسکوپ، دچار نفخ بشوید. این عوارض جانبی بوده و سریعاً رفع می شود و اصلا نیاز نیست در آزمایشگاه بمانید، می توانید همان روز به منزل تان برگردید.
عوارض و خطرهای نمونه برداری از معده چیست؟
بیشتر افراد برخی از عوارض نمونه برداری از معده را تجربه می کنند اما نمونه برداری از معده خطرات اندکی دارد. عوارض نمونه برداری از معده عبارتند از ایجاد سوراخ در معده، قسمت بالایی روده کوچک یا مری و خونریزی در محلی که نمونه برداری از آن جا انجام می گیرد. در نمونه برداری از معده همچنین احتمال واکنش به دارو (آرام بخش، مسکن یا بی حسی) وجود دارد که علائم آن عبارتند از:
یک سری عوارض نمونه برداری از معده بین همه آزمایش دهنده ها مشترک است، اما این آزمایش گاهی خطرات دیگری هم دارد. از این خطرات می توان ایجاد سوراخ در معده، ایجاد سوراخ در قسمت بالای روده کوچک، مری و خونریزی در بخشی که از آن آزمایش گرفته شده است. پس از نمونه بردرای احتمال اینکه به برخی از داروها واکنش نشان دهید، هست. واکنش هایی مانند :اسپاسم از گلو و حلق
- عرق کردن زیاد
- کاهش فشار خون
- کند شدن ضربان قلب
- مشکل در نفس کشیدن
در صورتی که علائم بالا را مشاهده کردید، سریعاً به پزشک خود مراجعه نمایید.
چه آزمایشهایی برای تشخیص یا درمان سرطان معده انجام میشود؟
پس از اینکه فرد به پزشک مراجعه کرد و سرطان معده شناسایی شد و با دارو درمانی مشکلش حل نشد در اینصورت باید آزمایشهایی برای تشخیص یا رد آن انجام دهد که شامل موارد زیر می باشد:
دریافت سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی
پزشک سوالاتی راجع به علائمی که دارید از جمله درد، نفخ و مشکلاتی در غذا خوردن میپرسد و سابقه پزشکی شما و خانواده تان را بررسی می کند تا ببیند عوامل زمینه ساز سرطان معده را دارید یا نه. پزشک می تواند از طریق معاینه اطلاعاتی در مورد سلامت عمومی، نشانه های سرطان معده و مشکلات دیگر به دست آورد.
اگر پزشک فکر کند ممکن است سرطان معده یا نوع دیگری از مشکلات معده را دارید شما را به متخصص گوارش ارجاع میدهد.
آندوسکوپی فوقانی
آندوسکوپی فوقانی که به آن esophagogastroduodenoscopy یا به اختصار EGD نیز گفته میشود، آزمایش اصلی برای تشخیص سرطان معده است. این روش درمان زمانی انجام می شود که بیمار علائم نشان دهنده بیماری معده را داشته باشد.
در آندوسکوپی ، لوله باریک و انعطاف پذیری که در سر آن دوربین و لامپ کوچکی تعبیه شده از طریق دهان به داخل معده فرستاده میشود. به این ترتیب دکتر میتواند لایه پوشاننده سطح داخلی مری (آستر مری)، معده و اولین بخش روده کوچک را ببیند. اگر نواحی غیر طبیعی در این بخشها دیده شود میتوا با استفاده از ابزارهایی که از طریق آندوسکوپ فرستاده میشود، نمونه ای از بافت را بر می دارد که به این کار بیوپسی گفته میشود. این نمونه بافت به آزمایشگاه فرستاده میشود تا در زیر میکروسکوپ دقیق بررسی شود.
سرطان معده در آندوسکوپی ممکن است به صورت یک زخم، زایده قارچی شکل بیرون زده یا نواحی ضخیم شده مسطح پراکنده از مخاط (به نام linitis plastic) دیده شود. متاسفانه سرطان معده در سندرم سرطان معده منتشر ارثی با اندوسکوپی دیده نمیشود.
سونوگرافی آندوسکوپی
در سونوگرافی آندوسکوپی یک مبدل کوچک در نوک آندوسکوپ قرار داده شده و در حالی که شما خواب هستید، آندوسکوپ از طریق حلق پایین فرستاده میشود و به معده میرسد. این باعث میشود مبدل مستقیما روی دیواره معده در محل تومور قرار میگیرد. پزشک از روش سونوگرافی آندوسکوپی لایه های دیواره معده و غدد لنفاوی مجاور آن و سایر ساختارهای مجاور معده را مشاهده میکند. کیفیت این تصاویر بهتر از سونوگرافی معمولی است چون مسافتی که امواج صوتی باید طی کنند کمتر است.
کاربرد سونوگرافی آندوسکوپی در مشاهده گسترش سرطان در دیواره معده، بافتهای مجاور و غدد لنفاوی می باشد. همچنین از این روش برای هدایت سوزن در ناحیه مشکوک به سرطان و برداشتن نمونه از این روش استفاده میشود.
