تست پانل ENA یا Extractable Nuclear Antigen Antibodies برای بررسی اختصاصی حضور اتو آنتی بادی در خون بیمار است.اتو آنتی بادیها هنگامی ایجاد می شوند که سیستم ایمنی فرد به اشتباه بافتهای بدن خود فرد را مورد حمله قرار می دهد. این حمله می تواند باعث التهاب، تخریب بافتو دیگر علائم و نشانه های مرتبط با بیماری های خود ایمن شود.
پانل آنتی بادی های آنتی ژن هسته ای قابل استخراج (ENA) وجود اتوآنتی بادی هایی را در خون تشخیص می دهد که با پروتئین های موجود در هسته سلول واکنش نشان می دهند. این پروتئین‌ها به‌عنوان «استخراج‌پذیر» شناخته می‌شوند زیرا می‌توانند با استفاده ازسالین از هسته‌های سلولی جدا شوند و شش پروتئین اصلی (Ro، La، Sm، RNP، Scl-70 و Jo1) را نشان می‌دهند.
اختلالات اتوایمن خاص ممکن است با یک یا چند عدد از این آنتی بادی ها یا ENA مرتبط باشند که همین ارتباط برای تشخیص و اقتراق اختلالات اتوایمن از هم به کار می رود. پانلENA شامل گروهی ۴ تایی یا ۶ تایی از تستهای اتوآنتی بادی است.
تعداد تستها به نوع آزمایشگاه (از لحاظ امکانات)، درخواست پزشک و توانایی مالی بیمار بستگی دارد.
تست ۴ تایی پانل ENA عبارت است از
Anti-RNp )Anti-U(1)RNP: Anti-Ribonucleoprotein)
Anti-Sm) Smith Antibody)
Anti-SS-A (Ro) : Anti-Sjögren Syndrome A
Anti-SS-B (La) : Anti-Sjögren Syndrome B
۲ تست اضافه در تست ۶ تایی هم عبارتند از
( Scl-70 ) Scleroderma Antibodies; anti-topoisomerase
Anti-Jo-1) Antihistidyl Transfer RNA Synthase Antibodies)
تست ۴ تایی برای تشخیص این موارد به کار می رود
MCTD) mixed connective tissue disease)
( SLE) سیستمیک لوپوس اریتروماتوز
سندرم شوگرن (Sjögren syndrome)
کاربرد تست ۶ تایی برای تشخیص موارد زیر است :
اسکلرودرما
پلی میوزیت
همانطور که گفته شد این تست هنگامی درخواست می شود که فرد علائم بیماری اتوایمن را دارد و در ضمن تست ANA وی نیز مثبت بوده است (مخصوصا زمانی که الگوی فلورسنت در اندازه گیری به صورت speckled نمایان شود).
علائم ونشانه های بیماری های خود ایمن خیلی متنوع است و ممکن است در همه جای بدن دیده شود ، بعضی از این علائم عبارتند از :
- تب و خستگی مداوم
- درد ماهیچه
- راش پوستی
- ورم و درد مفصل
- پدیده ریناد
- آسیب کلیوی همراه پروتئینوری
- علائم نورولوژیک مثل تشنج ، افسردگی و جنون
- آنمی همولتیک با لکوپنی
تفسیر نتایج :
تحقیقات نشان داده هر کدام از این اتو آنتی بادی ها به طور مشخص در بیماران با اختلال اتو ایمن خاصی شناسایی شده و در بقیه افراد سالم دیده نشده است. عموما وجود علائم و مثبت شدن ENA کلیدی تشخیصی برای پی بردن به بیماری است اما وجود علائم و منفی شدن اتو آنتی بادی به این معناست که یا هنوز اتو آنتی بادی ساخته نشده و یا علائم مربوط به بیماری دیگری است.
تفسیر پانل ENA :
Anti-RNP : در ۹۵-۱۰۰% افراد مبتلا به MCTD مثبت است همچنین ممکن است در این شرایط همSLE وScleroderma مثبت شود.
Anti-Sm : در بیش از ۳۰% افراد مبتلا به SLE مثبت است و برای این بیماری بسیار اختصاصی است.
Anti-SS-A (Ro) : در بیش از۷۵% بیماران مبتلا به Sjögren’s syndrome مثبت است همچنین در این شرایط هم گاهی SLE و scleroderma مثبت است .
Anti-SS-B (La) : در بیش از ۶۰% افراد مبتلا به Sjögren’s syndrome مثبت است همچنین در این شرایط هم گاهی SLEو scleroderma مثبت است.عموما همراه Anti-SS-A مثبت می شود.
Scl-70 : در بیش از۶۰% افراد مبتلا به Scleroderma مثبت است .
Anti-Jo-1 : در پلی میوزیت و فیبروز ریوی مثبت است.
نکته : تا کنون حدود ۱۰۰ آنتی ژن ENA کشف شده اما تعداد محدودی به صورت روتین تست می شوند.
