ویروس VZV یا واریسلا زوستر یک ویروس بسیار مسری است که باعث دو تظاهر بالینی متمایز می شود: آبله مرغان و زونا. VZV یکی از اعضای خانواده هرپس ویروس است و همان ویروسی است که باعث آبله مرغان در کودکان می شود. پس از بهبودی فرد از آبله مرغان، ویروس در بدن خفته باقی می ماند و می تواند در مراحل بعدی زندگی دوباره فعال شود و باعث زونا شود.
آبله مرغان (Chickenpox) یک بیماری شایع دوران کودکی است که با بثورات خارش دار و تاول های پر از مایع که می شکند و دلمه ایجاد می کند مشخص می شود. بثورات معمولا روی صورت، پوست سر، قفسه سینه، پشت و اندام ظاهر می شود و می تواند تا چند هفته ادامه یابد. آبله مرغان بسیار مسری است و از طریق تماس مستقیم با بثورات پوستی یا از طریق قطرات تنفسی یک فرد آلوده منتقل می شود.
زونا (Shingles) یک بثورات دردناک است که در بزرگسالانی که قبلاً آبله مرغان داشته اند ایجاد می شود. بثورات معمولا در یک طرف بدن ظاهر می شود و با درد، خارش و سوزش همراه است. زونا در اثر فعال شدن مجدد ویروس VZV خفته در بدن ایجاد می شود و در افراد مسن و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف شایع تر است.
واکسنی برای پیشگیری از آبله مرغان و زونا وجود دارد. واکسن آبله مرغان برای همه کودکان و بزرگسالانی که آبله مرغان نداشته اند توصیه می شود.
دوره کمون بیماری از زمان آلوده شدن به ویروس تا ظهور عارضه های خاص آبله مرغان که به زخم های چرکین تبدیل می شوند؛ ۱۰ تا ۲۱ روز است. تاول های آبله مرغان ابتدا در صورت، تنه یا پوست سر (اسکالپ) شروع شده و به نقاط دیگر بدن کشیده می شود.
بیماری از ۱ تا ۲ روز قبل از آغاز علایم تا چرکین شدن تاول ها قابل انتقال خواهد بود. کودکان غالباً ۱ تا ۲ روز پیش از بروز تاول ها دچار تب، سردرد، درد شکم و بی اشتهایی می شوند.
بیماری آبله مرغان بیشتر در سنین طفولیت (زیر ۱۰ سال) مشاهده می شود. ممکن است ویروس به حالت نهفته در گانگلیونهای پشتی نخاع باقی بماند و پس از فعال شدن مجدد به دلیل تضعیف سیستم ایمنی در سنین بزرگسالی به صورت عارضه زونا ظاهر شود.
واکسن که حاوی واریسلای زنده ضعیف شده است در کودکان ۱ تا ۶ سال و زنان سنین باروری غیرحامله توصیه میشود.
عفونت اولیه با VZV میتواند در زنان حامله، افراد با نقص ایمنی، کودکانی که تحت درمان سرطان هستند و به دنبال پیوند عضو و جنین کشنده باشد. عوارض عفونت عبارتند از انتشار خون، پنومونیت، میوکاردیت، کاردیومیوپاتی، هپاتیت، سندرم گیلن باره، میلیت، ونتریکولیت، آرتریت گرانولوماتوز، واسکولوپاتی و مننگوانسفالیت.
آبله مرغان مادرزادی میتواند منجر به بیماری سیستمیک نوزادی و یا ناهنجاریهای مادرزادی شود.
بیماران مبتلا به ایدز به دلیل تضعیف سیستم ایمنی معمولاً دچار عفونتهای مکرر فعال شده VZV) زونا) خواهند شد.
آنتیبادیهای IgM را میتوان ۶ تا ۷ روز بعد ردیابی کرد که در روز ۱۴ به پیک (اوج) میرسند.
آزمایش VZV (ویروس واریسلا زوستر) ممکن است زمانی درخواست شود که فردی علائمی داشته باشد که نشان دهنده عفونت فعلی یا گذشته با این ویروس باشد. علائم عفونت VZV می تواند بسته به نوع عفونت متفاوت باشد، به شرح زیر:
- آبله مرغان: علائم آبله مرغان معمولاً شامل بثورات خارش دار و تاول های پر از مایع است که می شکند و دلمه ایجاد می کند. بثورات معمولا روی صورت، پوست سر، قفسه سینه، پشت و اندام ظاهر می شود و می تواند تا چند هفته ادامه یابد. علائم دیگر ممکن است شامل تب، سردرد و خستگی باشد.
- زونا: علائم زونا به طور معمول شامل بثورات دردناکی است که در یک طرف بدن ایجاد می شود و با درد، خارش و سوزش همراه است. بثورات معمولاً به صورت نوار یا نواری از تاول ظاهر می‌شوند و می‌توانند چند هفته طول بکشند. علائم دیگر ممکن است شامل تب، سردرد و خستگی باشد.
گاهی اوقات قبل از پیوند عضو یا زمانی که کودک، زن باردار یا فردی با سیستم ایمنی ضعیف در معرض فرد مبتلا به آبله مرغان قرار گرفته است، نیز درخواست می شود.
