Test cost: 664,910 Rial

Status of test presentation: Existing

Sample type:

سنگ هاي دستگاه ادراري

Necessary information about the patient:

سن بيمار

Clinical information:

سنگ کلیه توده‌های کوچک و سختی است که در کلیه‌ها تشکیل می‌شود. در آزمایش سنگ کلیه از یک یا چند روش آزمایش برای بررسی و تعیین ترکیب سنگ استفاده می‌شود. این کار به منظور کمک به شناسایی علت ایجاد سنگ و در صورت امکان جلوگیری از تشکیل سنگ‌های بیشتر انجام می‌شود.

کلیه‌ها بخشی از دستگاه ادراری هستند. دستگاه ادراری همچنین از دو حالب، مثانه و مجرای ادرار نیز تشکیل شده است. کلیه‌ها مواد زائد موجود در خون را فیلتر کرده و ادرار تولید می‌کنند که از طریق حالب‌های لوله ای شکل از کلیه‌ها به مثانه منتقل می‌شود و سپس ادرار از طریق مثانه و از مجرای ادرار خارج می‌شود. این یک فرآیند مداوم فیلتراسیون مواد زائد، تولید ادرار و دفع آن است. 

سنگ‌های ادراری بطور معمول در کلیه تشکیل می‌شوند و می‌توانند باعث ایجاد مشکل شوند زیرا به اندازه کافی بزرگ شده و مانع جریان ادرار می‌شوند یا از جای خود خارج شده و حرکت کرده و از کلیه از طریق حالب شروع به پائین رفتن می‌کنند، جایی که باعث انسداد موقت و کشش، تحریک و یا آسیب رساندن به دیواره‌های حالب می‌گردند. حرکت سنگ می‌تواند دردی ناگهانی و شدید ایجاد کند که ممکن است متناوب یا مداوم باشد. بسیاری از سنگ‌ها سرانجام از طریق ادرار از بدن خارج می‌شوند، اما برخی از آن‌ها خیلی بزرگ هستند یا شکل آنها بسیار نامنظم است تا بتوانند از بدن خارج شوند. سنگ‌های بسیار بزرگ، که به طور معمول نمی‌توانند از کلیه به حالب منتقل شوند، و نیز سنگ‌های کوچکتری که وارد مجاری حالب می‌شوند اما از آن‌ها عبور نمی‌کنند، به نوعی درمان (جراحی) نیاز دارند.

ممکن است لازم باشد سنگ با جراحی برداشته شود، غالباً از دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که از مجرای ادرار و مثانه به محل سنگ منتقل می‌شوند. برای برخی از سنگ‌ها می‌توان سنگ را در محل خود با استفاده از امواج ضربه‌ای هدف قرار داد. به این فرآیند سنگ شکنی خارج از بدن (با استفاده از امواج) گفته می‌شود.

ذرات و قطعات کوچک‌تر باقی‌مانده می‌توانند از طریق دستگاه ادراری عبور کنند. سنگ‌ها به چند دلیل ممکن است ایجاد شوند، اما بیش‌ترین علت آن این است که غلظت زیادی از یک ماده شیمیایی خاص در ادرار وجود دارد که نمی‌تواند به‌صورت محلول باقی بماند و رسوب می‌کند و بلورها را تشکیل می‌دهد. این مسئله همچنین می‌تواند هنگامی رخ دهد که فرد به طور مزمن مقدار کافی مایعات دریافت نمی‌کند و در نتیجه ادرار بسیار غلیظ تولید می‌کند.

بسته به میزان و نوع متبلور شدن مواد و محل تشکیل آن، سنگ کلیه ممکن است گرد، تیز و مواج یا نامنظم با شاخه باشد (اصطلاحاً شاخ گوزنی نامیده می‌شود). 

اندازه آن می‌تواند از دانه شن تا بزرگ‌تر از یک توپ گلف باشد. ترکیب سنگ بستگی به فراوانی بیش از حد مواد شیمیایی موجود در ادرار دارد. سنگ  ممکن است فقط دارای یک ترکیب شیمیایی باشد یا مواد شیمیایی مختلفی در لایه‌های مختلف آن وجود داشته باشد.

Name of measurement method:

شيميايي

Sample requirements:

نام و نام خانوادگي ، نوع نمونه

Additional information:

انواع مختلف سنگ کلیه:

مواد معدنی مختلف می توانند برای تشکیل سنگ کلیه جمع شوند. شناسایی ترکیب سنگ ها می تواند بر درمان و مراقبت های بعدی تأثیر بگذارد. چهار نوع اصلی سنگ کلیه وجود دارد:

سنگ های کلسیمی:

حدود 85 درصد از سنگ های کلیه در دسته سنگ های کلسیمی قرار می گیرند.

• سنگ های اگزالات کلسیمی: این ها شایع ترین نوع سنگ های کلیه هستند. آنها زمانی تشکیل می شوند که کلسیم با اگزالات در ادرار ترکیب شود. غذاهای سرشار از اگزالات مانند اسفناج، آجیل و چای می توانند در شکل گیری آنها نقش داشته باشند.
• سنگ های فسفات کلسیمی: این سنگ ها کمتر شایع هستند و اساساً از کلسیم فسفات تشکیل شده اند. زمانی که ادرار قلیایی (بازی) به جای اسیدی باشد، می توانند تشکیل شوند.

تولید سنگ های اگزالات کلسیمی متشکل از اگزالات دی هیدرات نشان می دهد که سنگ تازه تشکیل شده است و می توان از ترکیبات فعلی ادرار برای ارزیابی اهمیت فوق اشباع استفاده کرد. تولید سنگ های اگزالات کلسیم متشکل از اگزالات مونوهیدرات نشان دهنده وجود سنگ قدیمی (بیش از 2 ماه از زمان تشکیل) است و ترکیب فعلی ادرار ممکن است معنی دار نباشد.

سنگ های فسفات کلسیمی اغلب به طور همزمان با سنگ های اگزالات کلسیمی ایجاد می شوند. سنگ ها ممکن است به دلایل زیر باشند:

• تمایل ارثی به جذب بیشتر از مقدار طبیعی کلسیم از رژیم غذایی که باعث افزایش کلسیم ادرار (هیپرکلکوری) می شود.
• عوامل رژیمی – مصرف غذا یا نوشیدنی سرشار از کلسیم یا اگزالات ممکن است باعث افزایش مقادیر این مواد در ادرار شود.
• عوامل مؤثر بر جذب مواد مغذی، مانند بیماری التهابی روده یا جراحی روده و عدم تعادل در جذب مواد مغذی ممکن است منجر به کلسیم اضافی در ادرار شود.
• هورمون پاراتیروئید بیش از حد (هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه) که منجر به افزایش کلسیم خون و ادرار می شود.
• انواع اختلالات متابولیک – اینها ممکن است منجر به درجاتی از اسیدوز متابولیک شود که منجر به افزایش مقدار کلسیم دفع شده از طریق ادرار می شود.

سنگ های اسید اوریک:

• این سنگ ها زمانی تشکیل می شوند که ترکیبی به نام اسید اوریک در ادرار بیش از حد باشد. حدود 10 درصد از سنگ های کلیه را سنگ های اسید اوریک تشکیل می دهند.
• سنگ های اسید اوریک زمانی تشکیل می شوند که اسید اوریک اضافی در ادرار وجود داشته باشد که منجر به تشکیل کریستال می شود. عواملی که در تشکیل آنها نقش دارند عبارتند از رژیم غذایی پر پروتئین، نقرس و برخی اختلالات متابولیک.
• سنگ های اسید اوریک در مردان شایع تر است و در افرادی که رژیم غذایی سرشار از پروتئین حیوانی دارند بیشتر دیده می شود.

سنگ‌های سیستین:

• این سنگ‌ها که حدود ۲ درصد از سنگ‌های کلیه را تشکیل می‌دهند، در افرادی ایجاد می‌شوند که دارای یک اختلال ارثی به نام سیستینوری هستند که منجر به سطوح بالای یک اسید آمینه خاص در ادرار می‌شود.

سنگ‌های استروویت:

• سنگ های استروویت که به عنوان سنگ های عفونت نیز شناخته می شوند، از منیزیم، آمونیوم و فسفات تشکیل شده اند. آنها معمولاً در حضور عفونت دستگاه ادراری ناشی از باکتری‌هایی که اوره آز تولید می‌کنند، تشکیل می‌شوند که باعث افزایش pH ادرار می‌شود.
• تولید سنگ های فسفات آمونیوم منیزیم (استروویت) نشان می دهد که عامل تشکیل سنگ عفونت بوده است. سنگ استروویت، در اثر وجود احتمالی نوع خاصی از عفونت باکتریایی در دستگاه ادراری، که منجر به تولید آمونیاک اضافی می شود، تولید می گردد. سنگ های استروویت در زنان بیشتر دیده می شود. درمان عفونت تنها راه جلوگیری از تشکیل بیشتر سنگ است.

در حالی که سنگ ها در ابتدا در کلیه تشکیل می شوند، می توانند به قسمت های دیگر دستگاه ادراری مانند مثانه یا حالب منتقل شده و به رشد خود ادامه دهند. حالب ها لوله هایی هستند که ادرار را از کلیه به مثانه می برند. اگر در این نواحی قرار داشته باشند، ممکن است سنگ ها به عنوان سنگ حالب یا سنگ مثانه شناخته شوند.