همه ساله روز ۱۴ نوامبر مصادف با 24 آبان ماه در سراسر دنیا به عنوان روز جهانی دیابت گرامی داشته می شود. روز جهانی دیابت فرصتی برای افزایش آگاهی در مورد دیابت به عنوان یک موضوع بهداشت عمومی جهانی و آنچه که باید به صورت جمعی و فردی برای پیشگیری، تشخیص و مدیریت بهتر این بیماری انجام شود، فراهم می کند.
در روز جهانی دیابت، سازمان بهداشت جهانی بر نیاز به دسترسی عادلانه به مراقبتهای ضروری، از جمله افزایش آگاهی در مورد راههایی که افراد مبتلا به دیابت میتوانند خطر عوارض خود را به حداقل برسانند، تاکید می کند.
دیابت از اصلی ترین عوامل نابینایی، نارسایی کلیه، حملات قلبی، سکته مغزی و قطع اندام تحتانی است. دیابت را می توان با غربالگری و درمان منظم درمان کرد و از عوارض آن جلوگیری کرد یا عوارض آن را به تأخیر انداخت. افراد مبتلا به دیابت باید به دنبال غربالگری منظم برای مدیریت عوارض باشند تا به تشخیص زودهنگام کمک کنند. این شامل غربالگری بیماری کلیوی، معاینه منظم چشم و ارزیابی پا است.
در سراسر جهان، تعداد افراد مبتلا به دیابت از 108 میلیون به 420 میلیون در سی سال گذشته افزایش یافته است. بار بیماری های ناشی از عوارض مرتبط با دیابت بسیار زیاد و در حال رشد است: تنها درطی 20 سال، مرگ و میر ناشی از دیابت در سراسر جهان 70 درصد افزایش یافته است. افرادی که مبتلا به دیابت هستند بیشتر در معرض خطر بیماری شدید و مرگ ناشی از بیماری های دیگر هستند: دیابت یکی از پنج عامل اصلی خطر مرتبط با سلامت برای سل است. دیابت عامل اصلی نابینایی در افراد 40 تا 74 ساله است. افسردگی در افراد مبتلا به دیابت دو برابر بیشتر از افراد بدون دیابت است. استرس و اضطراب ناشی از زندگی با دیابت به دلیل مراقبت ناکافی از خود، عدم پایبندی به درمان و دوره های هیپوگلیسمی یا هیپرگلیسمی، بر تکامل بیماری تأثیر منفی می گذارد. افراد مبتلا به دیابت تا سه برابر بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی، بیماری کلیوی یا سرطان هستند. همچنین خطر ابتلا به بیماری شدید و مرگ بر اثر کووید-19 در افرادی که مبتلا به دیابت هستند، دو برابر است. این موارد نشان دهنده این موضوع است که کنترل خوب سطح گلوکز خون، خطر ابتلا به بیماری شدید یا مرگ را کاهش می دهد. که متأسفانه 50 تا 70 درصد از افراد مبتلا به دیابت سطح قند خون کنترل نشده ای دارند. از این رو اهمیت انجام تست غربالگری قند خون اهمیت ویژه ای برخوردار است و میبایست مورد توجه ویژه قرار گیرد. با توجه به اهمیت این بیماری در ادامه به شرح این بیماری ,علائم، علل و تشخیص آن می پردازیم .
دیابت یک بیماری مزمن متابولیک است و زمانی رخ میدهد که پانکراس به مقدار کافی انسولین تولید نمیکند و یا بدن فرد نمیتواند به طور موثر از انسولین استفاده کند. انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم می کند. گلوکز (قند) به عنوان منبع انرژی ، عمدتاً از کربوهیدراتهای موجود در غذا و نوشیدنی ها میآید. خون ،گلوکز را به تمام سلولهای بدن میبرد تا از آن برای انرژی استفاده کند. وقتی گلوکز در جریان خون قرار دارد، برای رسیدن به مقصد نهایی خود به کمک نیاز دارد در واقع به یک "کلید". این کلید انسولین (هورمون) است. اگر لوزالمعده شما به اندازه کافی انسولین تولید نمی کند یا بدن شما به درستی از آن استفاده نمی کند، گلوکز در جریان خون انباشته می شود و باعث افزایش قند خون (هیپرگلیسمی) می شود.
با گذشت زمان، بالا بودن مداوم گلوکز خون می تواند باعث مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی، آسیب عصبی و مشکلات چشمی شود.
انواع دیابت
انواع مختلفی از دیابت وجود دارد. رایج ترین اشکال آن عبارتند از:
دیابت نوع 1 : این نوع یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به دلایل نامشخصی به سلول های تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله کرده و آنها را از بین می برد. تا 10 درصد از افراد مبتلا به دیابت ، مبتلا به نوع 1 هستند. معمولاً در کودکان و بزرگسالان جوان تشخیص داده می شود، اما در هر سنی ممکن است ایجاد شود.
اغلب بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 به هنگام تشخیص آنتی بادی های در گردش خون از جمله: آنتی بادی سلول جزیره ای (Islet Cell Antibody=ICA) ، اتوآنتی بادی انسولین Insulin Autoantibody=IAA، آنتی بادی ضدگلوتامیک اسید دکربوکسیلاز(Glutamic Acid Decarboxylas=GAD) و آنتی بادی بر علیه تیروزین فسفاتاز (IA-2, IA2B) دارند. گلوتامیک اسیددکربوکسیلاز (GAD) در داخل سلول های بتای پانکراس وجود دارد. این آنزیم در نورون های مهاری سیستم اعصاب مرکزی نیز وجود دارد. سطح آنتی بادی ضد GAD با گذشت زمان در بیماران دیابتی کاهش پیدا می کند. اندازه گیری این اتوآنتی بادی ها، غربالگری کودکان والدین مبتلا به دیابت نوع 1 را تسهیل می نماید.
دیابت نوع 2: در این نوع، بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند و/یا سلول های بدن شما به طور معمول به انسولین پاسخ نمی دهند (مقاومت به انسولین). این شایع ترین نوع دیابت است. به طور عمده بزرگسالان را مبتلا می کند، اما کودکان نیز می توانند به آن مبتلا شوند.
پیش دیابت : این نوع، مرحله قبل از دیابت نوع 2 است. سطح گلوکز خون بالاتر از حد طبیعی است اما به اندازه ای بالا نیست که به طور رسمی دیابت نوع 2 تشخیص داده شود .
دیابت بارداری(Gestational diabetes) : این نوع در برخی افراد در دوران بارداری ایجاد می شود. دیابت بارداری معمولا بعد از بارداری از بین می رود. با این حال، اگر فردی به دیابت بارداری مبتلا شود، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی قرار دارد.
انواع دیگر دیابت عبارتند از:
دیابت نوع : 3c این شکل از دیابت زمانی اتفاق می افتد که پانکراس آسیب ببیند (غیر از آسیب خودایمنی)، طوری که بر توانایی آن در تولید انسولین تأثیر بگذارد. پانکراتیت، سرطان پانکراس، فیبروز کیستیک و هموکروماتوز همگی می توانند منجر به آسیب پانکراس و در نهایت باعث دیابت می شود. برداشتن پانکراس (پانکراتکتومی) نیز منجر به دیابت نوع 3c می شود.
دیابت خودایمنی نهفته در بزرگسالان (LADA) : مانند دیابت نوع 1، LADA نیز از یک واکنش خود ایمنی ناشی می شود، اما بسیار کندتر از نوع 1 ایجاد می شود. افراد مبتلا به LADA معمولا بالای 30 سال سن دارند.
دیابت با شروع بلوغ در جوانان (MODY: ( MODY که دیابت تک ژنی نیز نامیده می شود، به دلیل یک جهش ژنتیکی ارثی اتفاق می افتد که بر نحوه ساخت و استفاده بدن از انسولین تأثیر می گذارد. در حال حاضر بیش از 10 نوع مختلف MODY وجود دارد. این بیماری تا 5 درصد از افراد مبتلا به دیابت را تحت تاثیر قرار می دهد و معمولا در خانواده ها دیده می شود.
دیابت نوزادی: این نوع نادر دیابت است که در شش ماه اول زندگی رخ می دهد. همچنین نوعی دیابت تک ژنی است. حدود 50 درصد از نوزادان مبتلا به دیابت نوزادی داِیم یابتشان می ماند. برای نیمی دیگر، این بیماری در عرض چند ماه از شروع ناپدید می شود، اما می تواند بعداً در زندگی عود کند. به این بیماری دیابت شیرین نوزادی گذرا می گویند.
دیابت شکننده: دیابت شکننده شکلی از دیابت نوع 1 است که با دوره های مکرر و شدید سطوح بالا و پایین قند خون مشخص می شود. این بی ثباتی اغلب منجر به بستری شدن در بیمارستان می شود. در موارد نادر، پیوند پانکراس ممکن است برای درمان دائمی دیابت شکننده لازم باشد.
علائم دیابت
علائم کلی دیابت شامل افزایش تشنگی، تکرر ادرار و بریدگی ها و زخم هایی است که به کندی بهبود می یابند.
شدت علائم می تواند بر اساس نوع دیابت متفاوت باشد. این علائم معمولا در دیابت نوع 1 شدیدتر از دیابت نوع 2 است.
علائم دیابت عبارتند از:
افزایش تشنگی (پلی دیپسی) و خشکی دهان
تکرر ادرار
خستگی
تاری دید.
کاهش وزن غیر قابل توضیح
بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دست یا پا.
زخم ها یا بریدگی هایی که به کندی بهبود می یابند.
عفونت های پوستی و/یا قارچی مکرر واژن.
جزئیات بیشتر در مورد علائم هر نوع دیابت عبارتند از:
دیابت نوع 1: علائم T1D می تواند به سرعت ایجاد شود - طی چند هفته یا چند ماه. فرد مبتلا ممکن است علائم دیگری داشته باشد که نشانه های یک عارضه شدید به نام کتواسیدوز مرتبط با دیابت (DKA) است. DKA تهدید کننده زندگی است و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. علائم DKA شامل استفراغ، درد معده، تنفس با بوی میوه و تنفس سخت است.
دیابت نوع 2 و پیش دیابت: بیمار ممکن است اصلاً علائمی نداشته باشد یا از آنجایی که به کندی رشد می کنند متوجه آن نشود. آزمایش خون معمول ممکن است قبل از تشخیص علائم، سطح قند خون بالا را نشان دهد. یکی دیگر از علائم احتمالی پیش دیابت، تیره شدن پوست در قسمت های خاصی از بدن (آکانتوز نیگریکانس) است.
دیابت بارداری: افراد معمولاً متوجه علائم دیابت بارداری نمی شوند. پزشک بین هفته های 24 تا 28 بارداری آن ها را از نظر دیابت بارداری آزمایش می کند.
علل دیابت :
گردش بیش از حد گلوکز در جریان خون بدون در نظر گرفتن نوع آن باعث دیابت می شود. با این حال، دلیل بالا بودن سطح گلوکز خون بسته به نوع دیابت متفاوت است.
علل دیابت عبارتند از:
مقاومت به انسولین: دیابت نوع 2 عمدتاً ناشی از مقاومت به انسولین است. مقاومت به انسولین زمانی اتفاق میافتد که سلولهای ماهیچهها، چربی و کبد شما آنطور که باید به انسولین پاسخ نمیدهند. عوامل و شرایط مختلفی در درجات مختلف مقاومت به انسولین نقش دارند، از جمله چاقی، کمبود فعالیت بدنی، رژیم غذایی، عدم تعادل هورمونی، ژنتیک و برخی داروها.
بیماری خود ایمنی: دیابت نوع 1 و دیابت خودایمنی نهفته در بزرگسالان ( LADA) زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن به سلول های تولید کننده انسولین در پانکراس حمله می کند.
عدم تعادل هورمونی: در دوران بارداری، جفت هورمون هایی ترشح می کند که باعث مقاومت به انسولین می شوند. اگر لوزالمعده نتواند انسولین کافی برای غلبه بر مقاومت به انسولین تولید کند، ممکن است به دیابت بارداری مبتلا شوید. سایر بیماری های مرتبط با هورمون مانند آکرومگالی و سندرم کوشینگ نیز می توانند باعث دیابت نوع 2 شوند.
آسیب پانکراس: آسیب فیزیکی به لوزالمعده (ناشی از یک بیماری، جراحی یا آسیب ) می تواند بر توانایی آن در ساخت انسولین تأثیر بگذارد و منجر به دیابت نوع 3c شود.
جهش های ژنتیکی: برخی جهش های ژنتیکی می توانند باعث بروز MODY و دیابت نوزادی شوند.
استفاده طولانی مدت از برخی داروها نیز می تواند منجر به دیابت نوع 2 شود، از جمله داروهای HIV/AIDS و کورتیکواستروئیدها.
عوارض دیابت
دیابت میتواند منجر به عوارض حاد (نگاهی و شدید) و طولانیمدت شود که عمدتاً به دلیل افزایش شدید یا طولانی مدت قند خون است.
عوارض حاد دیابت
عوارض حاد دیابت که می تواند تهدید کننده زندگی باشد عبارتند از:
وضعیت هیپراسمولار هیپرگلیسمی (HHS) : این عارضه عمدتاً بر افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تأثیر می گذارد. زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون برای مدت طولانی بسیار بالا باشد (بیش از 600 میلی گرم در دسی لیتر ) که منجر به کم آبی شدید و گیجی می شود و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
کتواسیدوز مرتبط با دیابت (DKA) : این عارضه عمدتاً بر افراد مبتلا به دیابت نوع 1 یا T1D تشخیص داده نشده تأثیر می گذارد. زمانی اتفاق می افتد که بدن انسولین کافی نداشته باشد. اگر بدن انسولین نداشته باشد، نمی تواند از گلوکز برای انرژی استفاده کند، بنابراین به جای آن چربی ها را تجزیه می کند. این فرآیند در نهایت موادی به نام کتون را آزاد می کند که خون را اسیدی می کند. این باعث تنفس سخت، استفراغ و از دست دادن هوشیاری می شود. DKA نیز نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی): هیپوگلیسمی زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون به زیر محدوده ای که برای افراد سالم است کاهش یابد. هیپوگلیسمی شدید قند خون بسیار پایین است. این بیماری عمدتاً در افراد مبتلا به دیابت که از انسولین استفاده می کنند ایجاد می شود. علائم عبارتند از تاری دید یا دوتایی، کلافگی، بی نظمی و تشنج. نیاز به درمان با گلوکاگون اضطراری و/یا مداخله پزشکی دارد.
عوارض طولانی مدت دیابت
سطح گلوکز خون که برای مدت طولانی بالا می ماند می تواند به بافت ها و اندام های بدن آسیب برساند. این عمدتا به دلیل آسیب به رگ های خونی و اعصاب است که از بافت های بدن حمایت می کنند.
مشکلات قلبی عروقی (قلب و عروق خونی) شایع ترین نوع عارضه طولانی مدت دیابت است. آنها عبارتند از:
بیماری عروق کرونر
حمله قلبی
سکته
آترواسکلروز
سایر عوارض دیابت عبارتند از:
آسیب عصبی (نوروپاتی)، که می تواند باعث بی حسی، گزگز و/یا درد شود.
نفروپاتی، که می تواند منجر به نارسایی کلیه یا نیاز به دیالیز یا پیوند شود.
رتینوپاتی، که می تواند منجر به نابینایی شود.
شرایط پای مرتبط با دیابت
عفونت های پوستی
قطع عضو
اختلال عملکرد جنسی به دلیل آسیب عصبی و عروق خونی، مانند اختلال نعوظ یا خشکی واژن
گاستروپارزیس
کم شنوایی
مسائل مربوط به سلامت دهان، مانند بیماری لثه (پریودنتال)
زندگی با دیابت نیز می تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد. افراد مبتلا به دیابت دو تا سه برابر بیشتر از افراد بدون دیابت در معرض ابتلا به افسردگی هستند.
تشخیص و آزمایشات
آزمایش های چکاپ دیابت در جدول زیر به طور کامل آورده شده است. در ادامه به بررسی مهم ترین های آن می پردازیم .
نام تست |
توضیح تست |
CBC |
آزمایش CBC یا شمارش کامل سلول های خونی، برای بررسی وضعیت کلی سلامتی شما و همچنین تشخیص رنج وسیعی از بیماری های مختلف مانند عفونت، آنمی و کم خونی و لوسمی ها، مورد استفاده قرار می گیرد. |
FBS |
آزمایش FBS یا قند خون ناشتا سطح قند یا گلوکز خون را ارزیابی میکند. متخصص این تست را برای کمک به تشخیص دیابت و سایر مشکلات بررسی مینماید. |
TG |
تری گلیسیرید نوعی چربی در بدن است. سطوح بالای تری گلیسیرید ممکن است خطر بیماری قلبی را افزایش دهد. |
Cholesterol |
مقدار ترکیبی کلسترول ها و کلسترول (LDL) و کلسترول (HDL) در خون. |
HDL |
به عنوان کلسترول “خوب” شناخته می شود. |
LDL |
همچنین به عنوان کلسترول “بد” شناخته می شود، LDL منبع اصلی انسداد در شریان ها است. |
Hb A1C |
میانگین قند خون سه ماهه گذشته |
Urea & Creatinine |
اوره و کراتینین اغلب اولین آزمایشاتی هستند که برای بررسی میزان توانایی کلیه ها در فیلتر کردن مواد زائد از خون شما استفاده می شود. |
Urine analysis |
این برای تشخیص و مدیریت طیف گسترده ای از اختلالات، مانند عفونت های دستگاه ادراری، بیماری های کلیوی و دیابت استفاده می شود. |
2hpp |
قند دو ساعته بعد صبحانه |
K |
بررسی عملکرد کلیه و قلب |
Na |
بررسی عملکرد کلیه |
Creat urin random |
نارسایی کلیه ناشی از دیابت |
Micro Alb random |
نارسایی کلیه ناشی از دیابت |
Insulin |
سنجش هورمون تنظیم کننده قند خون |
C-peptid |
تعیین علت تغییر مقدار انسولین |
آزمایش قند خون ناشتا(FBS) : برای این آزمایش، حداقل هشت ساعت قبل از آزمایش، نیاز به ناشتایی است. از آنجایی که غذا می تواند بر قند خون تأثیر زیادی بگذارد، این آزمایش ، قند خون پایه را ارزیابی می کند.
آزمایش تصادفی قند خون(Random blood glucose test): "تصادفی" به این معنی است این آزمایش در هر زمانی قابل انجام است ، صرف نظر از اینکه فرد ناشتا است یا خیر.
A1c : این آزمایش که آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله نیز نامیده می شود، میانگین سطح گلوکز خون را در دو تا سه ماه گذشته نشان می دهد.
آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (GTT) : برای غربالگری و تشخیص دیابت بارداری، آزمایش تحمل گلوکز خوراکی را انجام می شود .
تفسیر آزمایش روتین دیابت:
نوع تست |
نرمال (mg/dL) |
پیش دیابت (mg/dL) |
دیابت (mg/dL) |
گلوکز ناشتا (FBS) |
کمتر از ۱۰۰ |
۱۰۰-۱۲۵ |
۱۲۶ یا بالاتر |
گلوکز تصادفی(BS) |
کمتر از ۱۴۰ |
۱۴۰-۱۹۹ |
۲۰۰ یا بالاتر |
تست هموگلوبین HbA1c |
کمتر از ۵.۷ درصد |
۵.۷ – ۶.۴% |
۶.۵ درصد یا بالاتر |
تست تحمل گلوکز خوراکی(GTT) |
کمتر از ۱۴۰ |
۱۴۰-۱۹۹ |
۲۰۰ یا بالاتر |
آزمایش پپتید C :
این آزمایش، میزان پپتید C موجود در خون یک فرد را اندازه گیری می کند پپتید در واقع، به پلیمر های کوچکی گفته می شود که از به هم پیوستن تعداد زیادی اسید آمینه به هم دیگر به وسیله ی پیوند پپتیدی تشکیل می شوند. از آنجا که سطح این پپتید C به طور کلی با سطح انسولین در بدن انسان مطابقت دارد ، پس این آزمایش بیش تر برای نشان دادن میزان انسولین موجود در بدن فرد استفاده می گردد. به طور معمول ، سطح پایین پپتید C و انسولین معمولاً به ابتلای فرد به بیماری دیابت نوع یک اشاره دارد.
پانل اتوآنتی بادی دیابت:
اتوآنتی بادی های Islet نشانگرهایی هستند که وقتی سلول های بتا تولید کننده انسولین در پانکراس آسیب می بینند ظاهر می شوند. آنها را می توان مدت طولانی قبل از نابودی کامل سلول های بتا شناسایی کرد.
پنج مورد از رایج ترین آزمایش های اتوآنتی بادی مرتبط با دیابت عبارتند از:
- اتوآنتی بادی های سیتوپلاسمی سلول جزیره ای (ICA)
- اتوآنتی بادی های گلوتامیک اسید دکربوکسیلاز (GADA)
- اتوآنتی بادی های مرتبط با انسولینوم-2 (IA-2A)
- اتوآنتی بادی های انسولین (IAA)
- اتوآنتی بادی های انتقال دهنده روی 8 (ZnT8A)
ترکیبی از آزمایش اتوآنتی بادی های Islet ممکن است زمانی درخواست شود که فردی به تازگی دیابت تشخیص داده شود و پزشک بخواهد بین دیابت نوع 1 و سایر اشکال دیابت مانند دیابت نوع 2 تمایز قائل شود. علاوه بر این، این آزمایشها ممکن است زمانی مورد استفاده قرار گیرند که یک فرد مبتلا به دیابت نوع 2 در کنترل سطح گلوکز خود با درمانهای استاندارد مشکل زیادی دارد. در چنین حالتی، آزمایش مثبت اتوآنتی بادی های Islet می تواند نشان دهد که تشخیص دیابت نوع 1 است نه دیابت نوع 2.
چه کسانی باید از نظر دیابت آزمایش شوند؟
اگر علائم یا عوامل خطر ابتلا به دیابت را دارید، باید آزمایش دهید. هرچه دیابت زودتر تشخیص داده شود، می توان درمان سریعتر را شروع کرد و عوارض را کاهش داد یا از آن پیشگیری کرد.
اگر آزمایش خون نشان داد که شما مبتلا به پیش دیابت هستید، شما و پزشکتان میتوانید برای ایجاد تغییراتی در سبک زندگی (مانند کاهش وزن، ورزش، و رژیم غذایی سالم) برای پیشگیری یا به تاخیر انداختن دیابت نوع ۲ با یکدیگر همکاری کنید.
آزمایش دیابت نوع ۱: اولویت آزمایش در کودکان و بزرگسالان جوانی که سابقه خانوادگی دیابت دارند. با احتمال کمتری، افراد مسن نیز ممکن است به دیابت نوع ۱ مبتلا شوند. بنابراین، آزمایش در بزرگسالانی که به بیمارستان مراجعه میکنند و مشخص میشود که مبتلا به کتواسیدوز دیابتی هستند، مهم است. (کتواسیدوز یک عارضه خطرناک است که میتواند در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ رخ دهد).
آزمایش دیابت نوع ۲: بزرگسالان ۴۵ ساله یا بالاتر، افراد بین ۱۹ تا ۴۴ ساله که دارای اضافه وزن هستند و دارای یک یا چند عامل خطر هستند، زنانی که دیابت بارداری داشتهاند، کودکان بین ۱۰ تا ۱۸ ساله که دارای اضافه وزن هستند و حداقل دو ریسک فاکتور دیابت نوع ۲ را دارند، باید آزمایش بدهند.
دیابت بارداری: همه زنان باردار بین هفتههای ۲۴ تا ۲۸ بارداری باید آزمایش دهند. اگر عوامل خطر دیگری برای دیابت بارداری دارید، ممکن است پزشک زنان و زایمان شما را زودتر آزمایش کند.
مدیریت و درمان دیابت :
دیابت یک وضعیت پیچیده است، بنابراین مدیریت آن شامل چندین استراتژی است. علاوه بر این، دیابت روی همه افراد متفاوت تأثیر می گذارد، بنابراین برنامه های مدیریتی کاملاً فردی هستند.
چهار جنبه اصلی مدیریت دیابت عبارتند از:
پایش قند خون: نظارت بر قند خون (گلوکز) برای تعیین میزان عملکرد برنامه درمانی فعلی کلیدی است. این به افراد اطلاعاتی در مورد نحوه مدیریت دیابت خود به صورت روزانه - و گاهی اوقات حتی ساعتی - می دهد.
داروهای خوراکی دیابت: داروهای خوراکی دیابت (که از طریق خوراکی مصرف می شوند) به مدیریت سطح قند خون در افرادی که دیابت دارند اما هنوز مقداری انسولین تولید می کنند - عمدتاً افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و پیش دیابت - کمک می کنند. افراد مبتلا به دیابت بارداری ممکن است به داروهای خوراکی نیز نیاز داشته باشند. چندین نوع مختلف وجود دارد. متفورمین رایج ترین است.
انسولین: افراد مبتلا به دیابت نوع 1 برای زندگی و مدیریت دیابت نیاز به تزریق انسولین مصنوعی دارند. برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز به انسولین نیاز دارند. انواع مختلفی از انسولین مصنوعی وجود دارد. هر کدام با سرعت های متفاوتی شروع به کار می کنند و برای مدت زمان متفاوتی در بدن شما باقی می مانند. چهار راه اصلی که می توانید انسولین مصرف کنید شامل انسولین تزریقی با سرنگ (شات)، قلم انسولین، پمپ انسولین و انسولین استنشاقی سریع الاثر است.
رژیم غذایی: برنامه ریزی وعده های غذایی و انتخاب یک رژیم غذایی سالم برای جنبه های کلیدی مدیریت دیابت است، زیرا غذا تاثیر زیادی بر قند خون دارد. اگر انسولین مصرف می کنید، شمارش کربوهیدرات ها در غذاها و نوشیدنی هایی که مصرف می کنید بخش بزرگی از مدیریت است. مقدار کربوهیدراتی که می خورید تعیین کننده میزان انسولین مورد نیاز در وعده های غذایی است. عادات غذایی سالم همچنین می تواند در مدیریت وزن و کاهش خطر بیماری قلبی کمک کند.
ورزش: فعالیت بدنی حساسیت به انسولین را افزایش می دهد (و به کاهش مقاومت به انسولین کمک می کند)، بنابراین ورزش منظم بخش مهمی از مدیریت برای همه افراد مبتلا به دیابت است.
با توجه به افزایش خطر بیماری قلبی، حفظ سلامتی نیز مهم است با کنترل :
وزن
فشار خون.
کلسترول
پیشگیری
از اشکال خود ایمنی و ژنتیکی دیابت، نمی توان جلوگیری کرد. اما اقداماتی وجود دارد که می تواند برای کاهش خطر ابتلا به پیش دیابت، دیابت نوع 2 و دیابت بارداری انجام داد، از جمله:
استفاده از یک رژیم غذایی سالم مانند رژیم مدیترانه ای
داشتن فعالیت بدنی حداقل پنج روز در هفته (30 دقیقه در روز را هدف گذاری شود )
تلاش برای برای رسیدن به وزن ایده آل
مدیریت استرس
محدود کردن مصرف الکل
خواب کافی (معمولاً 7 تا 9 ساعت) و درمان اختلالات خواب
ترک سیگار
پیش آگهی دیابت
پیش آگهی (چشم انداز) دیابت بسته به عوامل مختلفی است از جمله:
نوع دیابت.
چقدر خوب این بیماری را در طول زمان مدیریت می شود
سن در هنگام تشخیص/ مدت زمانی ابتلا به دیابت
اگر شرایط سلامتی دیگری دارید.
قند خون بالا و مزمن می تواند عوارض شدیدی ایجاد کند که معمولاً غیرقابل برگشت هستند. چندین مطالعه نشان داده اند که قند خون بالاو مزمن درمان نشده طول عمر را کوتاه می کند و کیفیت زندگی را بدتر می کند.
در ایالات متحده، دیابت هشتمین علت مرگ و میر است. تعداد زیادی از افراد مبتلا به دیابت بر اثر حمله قلبی یا سکته مغزی خواهند مرد.
با این حال، مهم است که بدانید با دیابت می توانید زندگی سالمی داشته باشید. موارد زیر برای پیش آگهی بهتر کلیدی هستند:
تغییر سبک زندگی
ورزش منظم.
تغییرات رژیم غذایی
پایش منظم قند خون.
مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به دیابت ممکن است بتوانند با نگه داشتن مداوم سطح A1c زیر 7 درصد، خطر عوارض خود را کاهش دهند.
سخن پایانی
تشخیص به موقع دیابت کمک می کند تا بتوانید هر چه زودتر درمان را شروع کنید و از پیشروی بیماری درون بدن جلوگیری کنید. ما در این مقاله سعی کردیم تا میزان اهمیت تست قند خون را بیان کنیم. شما با انجام آزمایش قند خون میزان سطح قند خون را در صورت عادی یا غیر عادی بودن نشان می دهد و پزشک را از این موضوع مطلع می سازد که شما به دیابت مبتلا هستید.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی راز یکی از بهترین مراکز تشخیصی در شیراز، جهت ارائه خدمات لازم در راستای انجام آزمایش های تشخیصی دیابت، با تکنولوژی های به روز و کادر مجرب، در اختیار بیماران عزیز می باشد. به امید آنکه با تشخیص به موقع بیماری ها و پیگیری راه های درمان، بهبودی هر چه سریع تر برای همه بیماران حاصل شود.
تهیه کننده :
مرضیه آزاد ، کارشناس ارشد ایمنی شناسی پزشکی -واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی راز
زیرنظر :
دکتر عزت اله اسدی ، متخصص پاتولوژی بالینی و تشریحی- آزمایشگاه راز