بتا-2 میکروگلوبولین، پروتئینی است با وزن مولکولی 11800 دالتون که توسط سلول های هسته دار خونی ساخته می شود. این پروتیین اولین بار در ادرار بیماران مبتلا به نارسایی کلیه تخلیص شده است. افزایش سطح سرمی بتا-2 میکروگلوبولین در رد پیوند، لوکمی لنفوسیتیک، بدخیمی های خونی و در بیماری مولتیپل میلوما (MM) گزارش شده است و به عنوان شاخص مهم در MM مطرح می باشد.
تست بتا-2 میکروگلوبولین (B2M) به عنوان یک تومور مارکر برای برخی از افراد مبتلا به سرطان خون استفاده می شود و یک تست تشخیصی برای یک بیماری خاص نیست، اما با پیشرفت سرطان (مرحله تومور) ارتباط دارد و می تواند به پزشکان متخصص اطلاعات اضافی در مورد پیش آگهی احتمالی فرد بیمار ارائه دهد.
آزمایش خون و ادرار B2M می تواند به منظور تعیین شدت و گسترش )مرحله( مولتیپل میلوما کمک کند و می تواند پیش آگهی در ارتباط با سرطان هایی نظیر میلوما و لنفوم را در اختیار پزشکان قرار دهد و گاهی اوقات می تواند به منظور ارزیابی فعالیت های بیماری و اثربخشی درمان نیز به کار گرفته شود. افزایش B2M در خون با مقدار پیشرفت تومور (توده تومور) و کاهش عملکرد کلیه در بیماران مبتلا به مولتیپل میلوما ارتباط مستقیم دارد.
این آزمایش ممکن است در طی مراحل اولیه فردی که با بیماری مولتیپل میلوما تشخیص داده شده است به منظور پیشگیری از بیماری و به صورت دوره ای برای ارزیابی فعالیت بیماری و نظارت بر اثربخشی درمان درخواست داده می شود. گاهی اوقات ممکن است در یک فرد مبتلا به بیماری مولتیپل میلوما یا لنفوم برای تعیین پیش آگهی احتمالی از بیماری درخواست داده شود. ممکن است پزشک متخصص میزان B2M مایع CSF درخواست دهد زمانیکه فکر میکند بیماری هایی مانند لنفوم بر سیستم عصبی مرکزی یک فرد تاثیر گذاشته باشد.مقادیر بالای B2M در مایع مغزی نخاعی می تواند به معنای گسترش سرطان به مغز و یا نخاع باشد. آزمایش نشانگر تومور B2M برای تشخیص سرطان استفاده نمی شود، اما می تواند اطلاعات مهمی در مورد سرطان شما ارائه دهد، از جمله اینکه چقدر جدی است و چگونه ممکن است در آینده ایجاد شود. با این حال، مقدار آن فعالیت بیماری و میزان سرطان را نشان می دهد. به طور کلی اندازه گیری سطح B2M برای مانیتورینگ روند درمان بیماری MM و لنفوما درخواست داده می شود.
افزایش میزان B2M در CSF افراد مبتلا به بیماریهایی مانند HIV ایدز نشان دهنده احتمال درگیر شدن سیستم عصبی مرکزی با بیماری است. سطوح پایین B2M طبیعی است و ممکن است در ادرار و CSF غیر قابل اندازهگیری باشد.
B2MG سرم پاسخ افراد مبتلا به لنفوم با درجه پایین را پیشگویی میکند به این ترتیب که در بیماران با سطح سرمی کمتر از ۰٫۳mg/dl در طول ۴۲ ماه هیچگونه پسرفتی مشاهده نشده است.
در موارد آسیب کلیوی ناشی از آمینوگلیکوزیدها، B2MG سرم قبل از کراتینین سرم غیرطبیعی می‌شود. در بیماران مبتلا به ایدز با بیماری پیشرونده، خصوصاً کسانی که مبتلا به عفونتهای فرصت‌طلب می‌شوند، سرم افزایش می‌یابد و پس از درمان کاهش می‌یابد. اندازهگیری B2MG به همراه CD4 در این بیماران برای پیشگویی تبدیل و پیشروی فرد آلوده به ویروس HIV به سمت ایدز در طول سه سال آینده مفید است.
به نظر می‌رسد از B2MG بتوان برای شناسایی مواردی از آمیلوئیدوز اولیه که عاقبت مطلوبی ندارند استفاده کرد، ولی در این بیماران اندکسی از پاسخ به درمان نخواهد بود.
